MutfakSağlıkYaşam

Vücudumuz İçin Çok Önemli Olan Eser Elementler Nelerdir, Eksikliklerine Neler Sebep Olur?

Vücudumuz İçin Çok Önemli Olan Eser Elementler Nelerdir, Eksikliklerine Neler Sebep Olur?

Vücudumuz İçin Çok Önemli Olan Eser Elementler Nelerdir?

Vücut ağırlığımızın %99’u oksijen, karbon, hidrojen, azot, kalsiyum ve fosfor gibi elementlerden oluşmaktadır. Bunların yanında, vücudumuzda az miktarda bulunan fakat çok önemli görevleri yerine getiren eser elementler vardır. Vücut ağırlığımızın %1’lik kısmını oluştururlar. Bu elementler: Potasyum, sülfür, sodyum, magnezyum, flor, bakır, demir, çinko, manganez, kobalt, selenyum, iyot, klor, molibden, lityum, stronsiyum, alüminyum, silisyum, kurşun, vanadyum, arsenik ve brom.

Vücudumuz İçin Çok Önemli Olan Eser Elementler: Demir

Kan hücrelerinde oksijen taşımakla görevli olan hemoglobinin yapısına katılır. Demir eksikliği, kansızlığa ve bununla beraber halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı ve saç dökülmesi gibi durumlara yol açar. Aşırı çay tüketimi, demir eksikliğine sebebiyet verir. Et ürünleri, yumurta, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, kuru meyveler, tahıllar ve pekmez, bol miktarda demir bulundurur.

Manganez

Hücrenin enerji üretiminden sorumlu organel olan mitokondrilerde bol miktarda bulunmaktadır. Beyin-sinir sisteminin çalışmasında, tiroid fonksiyonlarında, kemik ve kıkırdak gelişiminde rol oynar. Fındık, avokado, ananas, deniz yosunu, kuru üzüm, ıspanak, brokoli, fasulye, tahıllar, yumurta sarısı, bezelye, portakal, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur. Vücuttaki manganez fazlalığı, ağlama isteği uyandırır. Gözyaşı bezleri, vücuttaki manganezi yoğunlaştırarak dışarı atar.

Magnezyum

Vücudun enerji üretimi ve DNA sentezi için gereklidir. Kalsiyum ve potasyum dengesini sağlar. Eksikliğinde halsizlik, yorgunluk, kas krampları, migren, dikkat dağınıklığı, uyku bozukluğu, kabızlık, ishal, kalp ileti problemleri görülür. Avokado, buğday, yulaf, arpa, kinoa, badem, kabak çekirdeği, susam, kaju gibi kuruyemişlerde; ıspanak, brokoli, roka, pazı, lahana gibi yeşil sebzelerde bol miktarda bulunmaktadır. Baklagillerden; mercimek, barbunya, nohut, soya fasulyesi ve bezelyede bol miktarda bulunur. Keten ve chia tohumları, muz, deniz ürünlerinden olan somon, uskumru, magnezyum bakımından zengindir.

Vücudumuz İçin Çok Önemli Olan Eser Elementler: Bakır

Bakır eksikliği, yetersiz ve çok kötü beslenmede görülür. Normal beslenme ile yeterli bakır alınmış olunur. Deriyi güneş ışınlarına karşı koruyan melanin pigmenti oluşumunda, sinir hücrelerinde miyelin kılıf oluşumunda, kas, damar ve tendon gelişimde tesirlidir. Eksikliğinde, kan damarlarının esnekliği azalır, kemikler zayıflar, osteoporoz (kemik erimesi) görülür, saç ve deride renk kaybına yol açar. Bakırın fazlası vücuda toksik etki yapar, zehirlenmeye hatta ölüme sebebiyet verir.

Selenyum

Hücrelerde hidrojen peroksit birikmesini engelleyerek kanser oluşumuna mani olur. İyi bir antioksidandır, kalbin düzenli çalışmasında görev alır. Ayrıca tiroid hormonu yapımında rol oynar. Eksikliğinde tiroid bezi hastalıkları ortaya çıkar. Çok tüketildiğinde ise ölümcül sonuçlara yol açabilir. Karaciğer, kaz eti, tahıllar, kabuklu yemişler, sarımsak ve soğan, selenyum bakımından zengin besinlerdir.

Çinko

Vücutta, demirden sonra en çok bulunan eser elementtir. Enzim ve hormonların yapısına katılır. Kan şekerinin ayarlanmasında görevli olan insülinin yapısına katılır. Anne karnında gelişme aşamalarında DNA oluşumunda rol alır. Anne karnında çinko eksikliği, bebekte gelişim bozukluğuna yol açabilir. Çocukluk çağında ise cüceliğe yol açabilir. Bunun dışında saç dökülmesi, ciltte ve tırnaklarda lekelenme ve şeker metabolizmasında bozukluklar görülebilir. Çinko eksikliği özellikle vejetaryenlerde görülür. Balıklarda, sakatat, kaz eti, süt ürünleri, baklagiller, yulaf, kepek tahıllar, fındık, fıstık ve sebzelerde çinko bolca bulunur.

Vücudumuz İçin Çok Önemli Olan Eser Elementler: Sülfür

Mitokondride enerji üretiminde önemli olup elektronların taşınmasında, vitamin B1 (tiamin) ve biotin çevriminde, enerji üretimi döngüsünde, antioksidanların sentezinde ve insülin hormon üretiminde rol alır. Sülfür eksikliği insanlarda; obezite, kalp hastalığı, alzheimer, kronik yorgunluk, kanser gibi hastalıklara yol açar

Flor

Diş ve kemik sağlığı açısından önemlidir. Azlığında dişlerde çürüme, çokluğunda dişlerde sararma görülür. Aşırı flor tüketimi, diş ve kemiklerde kırılganlığa sebep olur. Sakatatta, deniz ürünlerinde, çay, elma, ıspanak ve yumurtada bolca bulunur.

İyot

Vücuttaki iyotun %80’i, tiroid dokusunda ye alır. Tiroid hormonlarının üretilmesinde rol oynar. Eksikliğinde guatr hastalığı görülür. Deniz ürünleri, iyotlu tuz, süt ve sütü ürünlerinde bol miktarda bulunmaktadır.

Molibden

Eksikliğinde, güçsüzlük, halsizlik, yorgunluk görülür. Süt ve süt ürünleri, kuru baklagiller, sakatatlar, tahıllar ve ekmek mayasında bulunur.

Sodyum, Potasyum, Klor

Bu kan tuzları, vücut için elektriksel aktiviteden sorumludur. Noksanlığında, kalp ileti bozuklukları, halsizlik, yorgunluk, bitkinlik, bulantı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi gibi semptomlar görülür.

Krom

İnsülin hormonunun etkisini düzenleyerek kan şekeri ayarlanmasında rol oynar. Pek çok besinde bulunduğundan, eksikliği pek görülmez. Et, peynir, kepekli un mamulleri başlıca krom kaynaklarıdır.

Kobalt

B12 vitamininin yapısında yer alır. Eksikliğinde kansızlık görülür. Balık, fındık, brokoli, ıspanak ve tahıllarda bulunur.

Beslenmede 7 Doğru Taktik-Sağlıklı Beslenme

Vücudumuz İçin Çok Önemli Olan Eser Elementler Eksikliğine Neler Sebep Olur?

  • Mineral yönünden fakir topraklarda yetişen bitkiler ve o bitkileri yiyen hayvanlardan elde edilen ürünler, mineral eksikliğine sebep olabilir.
  • Arıtılmış sular, mineral bakımından fakirdir. Bu sular, bazı minerallerin eksikliğine sebep olabilir.
  • Tansiyon ve kalp hastalıklarında kullanılan bazı ilaçlar, hormonlar, antibiyotikler ve bitki çayları, böbreklerden eser elementlerin atılımını artırır ve haliyle mineral eksikliğine yol açabilir.
  • Çölyak, inflamatuvar gibi bağırsak hastalıkları ve beslenmeyi bozan hastalıkların tamamı, eser element eksikliğine sebep olabilir.

Vücudumuz İçin Çok Önemli Olan Eser Elementler Nelerdir, Eksikliklerine Neler Sebep Olur?-Kaynak: Emine Açıkel-İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir