Doktorlara Göre Vücuttaki Enflamasyon Nedir, Neden Olur ve Nasıl Azaltılır?
Doktorlara Göre Vücuttaki Enflamasyon Nedir, Neden Olur?
Yaşadığınız sağlık sorunu ne olursa olsun – ister kızarıklık, ister kanser ya da bilişsel gerileme gibi daha ciddi bir şey olsun – durumunuzu araştırmak muhtemelen sizi tek bir kelimeye götürecektir: iltihaplanma. Yüksek düzeyde kronik inflamasyonun sağlık sorunlarına yol açabileceği doğru olsa da, bu bağlantı aynı zamanda önemli soruları da gündeme getiriyor. Örneğin, iltihaplanma önlenebilir mi ve eğer öyleyse, bu kendinizi hastalıktan koruyabileceğiniz anlamına mı geliyor?
Başımıza gelen her şeyi kontrol edemesek de (sağlık takıntılı kişiler bile kansere yakalanabilir), iltihabı azaltmanın ve sağlık sorunlarını daha az olası hale getirmenin proaktif yolları vardır. İlginizi çekti mi? Enflamasyonun ne olduğu ve nasıl uzak tutulacağı hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edin.
Enflamasyon nedir ve neden olur?
Enflamasyondan sıklıkla kaçınılması gereken bir şey olarak bahsedilse de, fonksiyonel tıp doktoru Dr. Marzena Slater, MD, bunun doğal olarak kötü olmadığını açıklıyor. “İltihap vücudun doğal savunma sistemidir” diyor. “Doğru dengede olduğu sürece iyi bir şey olabilir.” Örneğin, bir kesik aldığımızda, vücudun dokuyu tamir etme yolu olan kesiğin etrafındaki derinin kızardığını ve şiştiğini söylüyor. “Bağışıklık sistemi sürekli olarak çevreyi tarıyor ve gördüklerine tepki veriyor, ancak denge bozulduğunda, işte o zaman sorun oluyor” diyor.
Arizona Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde doçent olan aile hekimliği doktoru Dr. Mari Ricker, sorunlu olanın yüksek düzeyde uzun süreli inflamasyon olduğunu açıklıyor. “Vücudunuzun iyileşmesine yardımcı olmak yerine, aynı inflamatuar faktörler, etrafta olduklarında vücuda zarar verebilir” diye açıklıyor.
Kronik inflamasyon, kişiye bağlı olarak çok farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Dr. Ricker, “İltihap birçok kronik durumu etkileyerek genellikle onları kötüleştirebilir” diyor. “Astım, artrit, diyabet, kalıcı ağrı ve kalp hastalığı gibi durumlar daha da kötüleşebilir.”
Uzun süredir herhangi bir sağlık sorunu yaşıyorsanız, Dr. Ricker bir sağlık kuruluşuna görünmeniz gerektiğini söylüyor. Bu, vücudunuzdaki iltihaplanmaya neyin neden olduğunu anlamak ve bir tedavi planı belirlemek için anahtardır.
Bir doktorla çalışmanın yanı sıra, diyet (beslenme) ve yaşam tarzı alışkanlıkları yoluyla iltihabı azaltmak için atabileceğiniz proaktif adımlar da vardır.
Vücuttaki Enflamasyon Nasıl Azaltılır?
1. Besin Açısından Zengin Gıdalar Yiyin ve Aşırı İşlenmiş Gıdaları En Aza İndirin
Diyet, kronik inflamasyonu önlemede veya azaltmada önemli bir rol oynayabilir. Dr. Ricker, “Kan testlerinde [iltihap belirteçlerini] azaltmak için yapılan çalışmalarda gösterilen bazı bireysel gıdalar var, ancak kapsamlı bir yaklaşım daha etkili olacak” diyor. Başka bir deyişle, yalnızca iltihap önleyici olduğunu duyduğunuz bir yiyecek veya bitkiye odaklanmak yerine, tüm diyetinizi düşünmek önemlidir.
Bir anti-inflamatuar diyet, besin açısından zengin gıdalardan oluşur ve şeker veya sodyum oranı yüksek aşırı işlenmiş gıdaları en aza indirir. Dr. Slater, düşük glisemik gıdalar yemenin, öğünlere lif ve sağlıklı yağları dahil etmenin ve basit şekerleri ve rafine karbonhidratları ortadan kaldırmanın diyet yoluyla iltihabı azaltmanın yolları olduğunu söylüyor.
Dr. Slater, diyetin iltihaplanmayı azaltmada bu kadar büyük bir rol oynamasının nedeninin, vücudun bağışıklık sisteminin yüzde 70’inin bağırsakta bulunması olduğunu söylüyor. Bu nedenle, bağırsak sağlığının beyin sağlığı ve kalp sağlığı ile bu kadar güçlü bir şekilde bağlantılı olması şaşırtıcı değildir.
2. Orta Düzeyde Egzersize Öncelik Verin
Sağlıklı gıdalara öncelik vermenin yanı sıra, vücudunuzu düzenli olarak hareket ettirmek iltihabı azaltmanın önemli bir parçasıdır. Dr. Ricker, “Egzersiz, çok kısa vadede, bazı inflamatuar belirteçlerin üretimini uyarır, ancak düzenli egzersiz çalışmaları, inflamatuar moleküllerin ve ardından gelen inflamatuar yolların azaldığını gösterir” diyor.
“Her şey ölçülü” terimi burada özellikle önemlidir, çünkü egzersiz alışkanlıklarını aşırıya kaçmak vücutta daha fazla iltihaplanmaya neden olabilir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, her hafta 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz ve iki gün kuvvet antrenmanı hedeflemenizi önerir.
3. Stresi Yönetmenin Bir Yolunu Bulun
Yüksek stresli bir dönemde hiç kızarıklık veya sindirim sıkıntısı yaşadınız mı? Bunun nedeni, stresin vücut üzerinde inflamatuar bir etkisi olmasıdır. Dr. Slater, stresin kortizol seviyelerinin yükselmesine neden olduğunu ve bunun vücutta iltihaplanmaya yol açabileceğini söylüyor.
Dr. Ricker, biraz stres faydalı olsa da, sürekli stresli hissetmenin vücudu olumsuz etkilediğini söylüyor. “Stres hormonları, kronik olarak salındıklarında, hücre sinyalizasyonu için kullanılan küçük proteinler olan proinflamatuar sitokinlere yol açarlar. Zamanla, vücudun akut strese tepki verme ve bu stresten kurtulma gibi olağan işleri yapmasını zorlaştırır” diye açıklıyor.
Bu nedenle, yaşamınızdaki stresi düzenli olarak yönetmenin yollarını bulmak, iltihabı azaltmak için çok önemlidir. Stresli şeylerin olmasını her zaman engelleyemezsiniz, ancak kişisel bakımınıza öncelik vererek bunların sağlığınızı etkilemesini önlemek için elinizden gelenin en iyisini yapabilirsiniz.
4. Yeterli Uyku Alın
Dr. Ricker, “Kronik uyku yoksunluğunun, proinflamatuar olan aynı molekülleri de arttırdığı çalışmalarda gösterilmiştir” diyor. Dr. Slater, uykunun bağışıklık sisteminin dinlenme ve yenilenme şansına sahip olduğu zaman olduğunu söyleyerek bunu tekrarlıyor. “Gün boyunca beynimiz çok aktiftir ve çok fazla metabolik atık üretir. Geceleri glifatik sistem adı verilen bir sistem devreye giriyor ve kalıntıları temizliyor ” diyor. Uykusuzluk bunun önüne geçtiğinde, Dr. Slater döküntülerin birikebileceğini ve bunun da iltihap oluşturduğunu açıklıyor.
Ulusal Uyku Vakfı, bir gecede yedi ila dokuz saat arasında uyumayı hedeflemenizi önerir, bu yüzden bunu hedef alın.
5. Gerektiğinde Uygun İlaçları Alın
Her iki doktor da ilaçların kronik inflamasyonu azaltmaya yardımcı olabileceği zamanlar olduğunu söylüyor. Bu, belirtilerinizi yönetmek için sağlık uzmanınızla çalışmanın bu kadar önemli olmasının bir nedenidir. Dr. Ricker, “NSAID’ler veya steroidal olmayan anti-inflamatuar ilaçlar adı verilen akut inflamasyon için kullanılan bir ilaç sınıfı vardır” diyor. Ancak kısa süreli ve ağrıya neden olan akut yaralanmalarda kullanılması gerektiğini de ekliyor.
Dr. Ricker, burada vurgulanan beş diyet ve yaşam tarzı alışkanlığının hepsinin iltihaplanmayı azaltmak için birlikte çalıştığını açıklıyor; hepsini uygulamaya koymak önemlidir, sadece birini değil. Yine, hiç kimse sağlığını tamamen kontrol edemez, ancak kontrol edebileceğiniz şeylere odaklanmak uzun bir yol kat edebilir. Dr. Slater, “[Bu diyet (beslenme) ve yaşam tarzı] alışkanlıkları, sağlığın temel direkleridir” diyor. “Bu alanlara odaklanırsak, iyi yaşayacağız.”
Doktorlara Göre Vücuttaki Enflamasyon Nedir, Neden Olur ve Nasıl Azaltılır?-Kaynak: parade.com
