Cipslerin İçindeki Zararlı Maddeler
Cipslerin İçindeki Zararlı Maddeler yazımızda cipslerin içinden çıkan yağların zararları, cipslerde bulunan farklı türde maddelerin zararları ve gizli maddelerin kullanımı, cips yerine tüketebileceğiniz atıştırmalıkları yazdık.
Cipslerin İçindeki Zararlı Maddeler-Yağ Çıkarma İşlemi
Bir grup üniversite öğrencisi cipslerin yağ tahlillerini yapmak için laboratuvara gitmişti. Piyasada ki en yaygın cips markalarından birer numune alarak yağları çıkartıldı. Yaklaşık 6 saat süren bu yağ çıkarma ekstraksiyon işleminin ardından eter-yağ karışımını rotary evaporator cihazından geçirip yağın saf hali oluşturuldu. Bu saf yağ tüm öğrencilerin şaşırmasına neden olmuştu. Çünkü cipslerin içinden çıkan yağ sanki hiç değiştirilmemiş bir koyu kıvamdaydı. Bunu gören öğrenciler, hep birlikte bir daha hazır cipsi almamaya karar verdiler.
Cipslerin İçindeki Diğer Zararlı Maddeler
Cips yapılırken patates veya mısır kullanılır. Özel baharatlar ile karıştırılarak lezzetlendirilir. Halk arasında abur-cubur yemek sınıfında yer almaktadır. Cipsin yapımında kızartma veya fırınlama da kullanılan yağlar palm, ayçiçek ya da kanola yağlarıdır. Bu yağlar en ucuz yağlar arasında yer alır. Bu yağlar arasında da en çok palm yağı kullanılmaktadır. Palm yağı yüksek oranda sıcaklığa maruz bırakıldığında MCPD esterinin oluşmasına neden olur. MCPD esterinin insanlarda kanser yapıcı etkisinin olduğu ispatlanmıştır. MCPD özellikle böbrek tümörüne ve böbrek yetmezliğine neden olmaktadır. 2016 yılında yapılan bilimsel çalışmada, cipslerde yüksek oranda MCPD esteri olduğu kanıtlandı.
MCPD esterinin yanı sıra akrilamid maddesi de bulunmaktadır. Genotoksik ve nörotoksik olduğu bilinen akrilamid maddesi, insanlar içinde kanser yapıcı mutajen maddeler sınıfında yer almaktadır. Cipslerin içinde bir diğer zararlı madde olan olestra bulunmaktadır. Olestra maddesinin enerji değeri yoktur ve yağ yerine kullanılabilen sentetik bir maddedir. Cips ve kızartma gibi şeylerde yağsız ürün elde etmek için sıkça kullanılmaktadır. Karın ağrısı, görme bozuklukları, akciğer kanseri, prostat kanseri gibi hastalıklara neden olmaktadır. Ciplerin üzerine yazılmayan, fakat içeriğinde kullanılan zararlı maddelerde bulunmaktadır. BHA ve BHT bu yazılmayan zararlı maddelerdendir. Alerjik reaksiyonlara, karaciğer ve böreklerde fonksiyon bozukluklarına neden olduğu belirtilmiştir.
Hazır Cipslerdeki MSG’nin Zararları
Cipslerin içindeki zararlı maddelerden MSG (Monosodyum glutamat), Çin tuzu olarak bilinen bu madde insanın beynindeki açlık-tokluk merkezinde tahribata neden olmaktadır. Bu nedenle kişi MSG’li yiyecekler yediği zaman doyduğunu hissetmiyor ve sürekli yiyor. MSG öğrenme güçlüğüne ve bellek kaybına neden olmaktadır. Bunun yanında karaciğerde oksidatif doku hasarına, az hareketliliğe, anksiyeteye ve depresyona neden olduğu bilinmektedir.
Atıştırmalık Olarak Kuruyemiş Tüketin
Cipslerin kötü etkilerinden korunmak için, cips ve türevlerini hayatımızdan çıkarmamız gerekir. Cips yerine kuruyemiş tüketilmesi çok daha iyi olacaktır. Ülkemizde birbirinden lezzetli ve özel kuruyemiş bulunmaktadır. Kuru meyvelerde atıştırmalık ihtiyacını karşılamanızı sağlayacaktır. Çekirdek, fındık, ceviz, fıstık, badem, kuru meyve, leblebi tüketerek hem sağlığımızı koruyabilir hem de daha lezzetli atıştırmalıklar tüketebiliriz. Evde mısır patlatmakta cips yerine geçecektir.
Cipslerin İçindeki Zararlı Maddeler-İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.
