Gebelik Öncesi ve Gebeliğin ilk 3 Ayında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Gebelik Öncesi ve Gebeliğin ilk 3 Ayında Dikkat Edilmesi Gerekenler yazımızda sağlıklı gebelik için yapılacaklar, anne adayının yaptıracağı testler, gebe kalanların uzak duracağı maddeler, sigaranın gebeliğe zararları, 3 aylık gebelikte uygulanan sağlık testleri ve Down Sendromlu bebeğin tanısının konmasını yazdık.
Gebelik Öncesi ve Sağlıklı Gebelik İçin Yapılacak İşlemler
Planlı bir şekilde doğum yapmak isteyen anneler, gebelik öncesi doktora başvurarak sağlıklı bir gebelik geçirmektedir. Koruyucu hekimliği tüm anne olmak isteyen kadınlar alabilmektedir. Gebelik öncesi doğum uzmanları ilk önce kişiye kan sayımı (hemogram) yaptırmaktadır. Kişinin anemisi olup olmadığı kontrol edilir. Halk arasında kızamıkçık diye bilinen hastalık gebelikte geçirildiğinde fetüse etkileri olan viral enfeksiyon geçirip geçirmediğine bakılır. Anne adayı bu hastalığı geçirmediyse ve aşı olmadıysa gebe kalmadan önce aşı yapması önerilmektedir. Gebe kalmadan önce kişilere günlük 400 mg folik asit verilmektedir. Folik asit kullanımı, anne karnındaki bebeklerin 3 aylık olana kadar kullanmaları tavsiye edilmektedir. Bu işlemler sağlıklı bir gebelik geçirmek için başlangıçta yapılmaktadır.
Gebelik Öncesi ve Gebe Kalanların Bırakacakları Şeyler
Gebelik öncesi anne adaylarının sigara içiyorsalar mutlaka sigarayı bırakmaları önerilmektedir. Sigaranın yanı sıra alkol içiliyorsa bırakmaları tavsiye edilmektedir. Ayrıca uyuşturucu kullanımı da kesinlikle yasaklanmıştır. Bu tehlikeli maddelerin dışında kahve tüketiminin azaltılması, çay içiminin azaltılması ve fazla kilo alınmaması tavsiye edilmektedir.
Sigaranın Gebeliğe Zararları
Sigara kullanan gebeler ilk aylarda düşük yapma riskleri oldukça artmaktadır. Gebeliğin sonraki 3 aylarında ise küçülmesine neden olabilmektedir. Sigaranın gebelikteki etkisi olumsuz anlamda oldukça yüksektir. Sigaranın gebelik döneminde anneye etkilerinde biride akciğerlerinin zarar görmesi ve solunum yollarının düzgün işlememesidir. Bu solunum kalitesinin düşmesi annenin kanser olma riskini arttırırken, bebeğinde düşük olma ihtimalini yükseltir. Bebek düşük olmasa bile küçük kalmasına da neden olabilmektedir.
3 Aylık Gebelikte Uygulanan Sağlık Testleri
Gebe olduğunu anlayan kadınlar, doğum uzmanına gittiğinde ilk olarak gebeliğin rahim içinde mi yoksa rahim dışında mı olduğu öğrenilir. İlk 3 aylık gebelikte ultrasondan bu sonuçlar çıkarılmaktadır. Normal gebelik olan rahim içinde, 6 haftalık bir embriyonun varlığına bakılmaktadır. Kalp atışlarının olup olmadığına ve embriyonun canlı olup olmadığına bakılmaktadır. Bu taramaların normal gitmesi ile birlikte ilk 3 aylık tarama testlerine (Triple test) başlanır. Bu testlerde annede kansızlık var mı yok mu, şeker hastalığı olup olmadığı kontrol edilir, enfeksiyöz hastalıkları geçirip geçirmediği kontrol edilmektedir. Sarılık ve hepatit hastalıkları olup olmadığı da kontrol edilmektedir. Bu hastalıkların fetüse geçmesi ilaçlar ve iğneler sayesinde önlenmektedir.
Bebeğin Down Sendromlu Olup Olmadığı Kontrolü
6 haftalık gebelikte sonra ikili testte yapılmaktadır. 11-14 hafta aralarında bu test ile bebeğin Down Sendromlu olup olmadığı öğrenilmektedir. Ultrasonda embriyonun ense kökünün kalınlığına bakılmaktadır. Bunun yanında anneden alınan tahlillerle bebek kontrol edilmektedir. Tüm bu işlemler ile bebeğin Down Sendromlu olabilme ihtimali hesaplanır. Bu test tarama testi olup tanı testi olarak geçmez. 250 kişide 1 Down Sendromlu bebeği olma riski olan anne adaylarına karından sıvı alınması testi (amniyosentez) önerilmektedir. Bu sıvı ile fetüsün genetik analizi yapılarak Down Sendromu olup olmadığı tanısı koyulmaktadır. Gebe kadın iki testi kaçırdığında 15-19 haftalar arası yapılan üçlü testi yaptırabilmektedir. İki test arasındaki fark ise ikili testte tanı koyma oranı %85 iken, üçlü testte bu oran %70’e düşmektedir.
Amniyosentez dışında Cvs testi yapılabilmektedir. Cvs testinin güvenilirliği %99 oranındadır. Gebeliğin 10. haftasında yaptırılabilmektedir fakat ücreti pahalıdır. Cvs’de plasentadan biyopsi örneği alınmaktadır. Amniyosentez yaptırmanın 1000/1 oranında düşüğe neden olduğu belirtilmektedir. Down Sendromu anne karnında tespit edilse bile tedavisi mümkün değildir. 47 kromozomlu oldukları için tedavi edilmeleri imkansızdır. Normal insanlarda 46 kromozom bulunmaktadır. Genetik özelliklerle geçmektedir.
Gebelik Öncesi ve Gebeliğin ilk 3 Ayında Dikkat Edilmesi Gerekenler-Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı-Uzm. Dr. Sebile Güler Çekiç’in videosundan yardım alınmıştır.
