Solucan Gübresi Üreticisinden Faydalı Bilgiler yazımızda gübre konusunda çare olabilecek yöntemlerden biri de solucan gübresidir. Solucan gübresine dair merak edilenleri, solucan gübresi üretim tesisi sahibi Burhan Usta cevaplandırdı. Bu yazıyla solucan gübresi hakkında daha çok bilgi sahibi olacaksınız.
Solucan Gübresi Üreticisinden İşe Başlama Hikayesi
Birkaç yıl önce bir tarla satın almıştım. İçerisinde meyve ağaçları vardı. Ziraatçılara sordum, gübre atman lazım dediler. Bana, beyaz renkli, şekere benzeyen gübre verip her ağaca iki avuç atmamı söylediler. Bir iki ağaca attıktan sonra daha fazla atmaya elim varmadı. Bunun iyi bir yöntem olmadığını düşünüp atmaktan vazgeçtim, gübreyi geri verdim. Birkaç sene gübre atmadım.
Günümüzde her şey ilaç, kimyasal gübre ve ilaç atmadan domates bile yetiştiremiyorsunuz. Kanser yayılmış, aslında toprak hasta olmuş. Onu tedavi etmeliyiz, diye düşündüm. Sonra araştırmaya başladım. İnternette solucan gübresini gördüm, merak ettim. Katısı ve sıvısı vardı. İyice inceledim solucan gübrelerini. Araştırdığım esnada, yakın bir arkadaşımın bu işi yaptığını öğrendim. Bana yardımcı olabileceğini söyledi. İki sene kadar çalışmalarım sürdü. Sonra, kendime ve insanlara faydalı olsun diye karar verip başladım.
İlk Üretim ve Solucan Tercihi
Tarlamda önce çadır kurdum, gerekli malzemeleri temin ettim. Yüz bin kadar solucanı arkadaşımdan alarak ilk defa üretime başladım. Tabiatta çok farklı türleri olan solucanlardan 120 kadarının daha yaygın olduğu söyleniyor. Tabii bunların hepsi faydalı, toprağı işliyorlar, havalandırıyorlar, oksijen alımını sağlıyorlar. Ancak bunlardan 8-10 kadarı gübre yapabiliyor. Bunlardan da 2 tanesi öne çıkıyor. En yaygın olanı Kaliforniya solucanı denen kırmızı renkli türdür. Bunu bizde kullanılıyoruz. Araştırmalarda, Kaliforniya’da bilimsel yöntemlerle üretildiği için bu isim verildiği yazıyor. 1980’li yıllarda başlayan solucan gübresi üretimi, ülkemizde 2000’li yıllarda başlamıştır. Birçok ülkede kullanılmaktadır, özellikle Hollanda çok fazla solucan gübresi kullanmaktadır. Hollanda’nın tarımda ne kadar ileride olduğunu hatırlatalım.
Solucan Gübresinin Faydaları, Avantajları ve Diğer Kimyasal Gübrelerden Farkı Nedir?
Solucan gübresi doğal bir gübredir. Tamamen solucanların sindirim sisteminden geçip “solem” denilen, onların faydalı salgıları ile oluşmaktadır. Canlı organizmadır. Bir defa, atılan yerde, diğer hayvan gübrelerinde olduğu gibi ot yapmaz. Kimyasal gübreler gibi toprağa ve çevreye zarar vermez. Ağaçların ve sebzelerin daha çabuk gelişmesini, meyvelerin güçlü olmasını sağlar. Erken olgunlaşmayı sağlar. Ürünlerinin aroma ve tadı çok güzel olur. Çiçek dökme aza iner. Gerçek domates ve salatalık tadını alabilirsiniz.
Solucan Gübresi Nasıl Üretiliyor?
Önce havuzları hazırlıyoruz. Solucan yatağını ayarlayıp solucanları havuza salıyoruz. 3-5 santim kadar solucan maması koyuyoruz. Onlar mamalarını yemeye başlıyor. 3-4 günde koyduğumuz gıdayı özel salgılarıyla içlerinden geçirip dışarı çıkarıyorlar. Bu süreçte 3-5 santim olan mama daha da inceliyor. Tabaka, solucan gübresi haline gelmiş oluyor. 3-4 gün sonra yine aynı şekilde mama koyuyoruz. Solucanlar onu da yiyor. Böylece havuz yukarıya doğru yavaş yavaş doluyor. Bu uygulama 5-6 ay sürüyor. Devamlı havuzun sıcaklığını, nemini ve PH’ını ölçüyoruz. Solucan çok hassas canlıdır, ona göre hareket etmek gerekiyor. Eğer kuru olursa biraz nemlendiriyoruz. Çok nemli de olmayacak. Sıkınca bir iki damla su damlayacak kadar olacak. Çok sulu olursa kaçarlar. Nemli ortamı çok severler. Havuz dolmaya yaklaşınca son defa mama veriyoruz. O da bitince bir hafta kadar mama vermiyoruz. O zaman solucanlar, havuzun altına doğru her tarafı gezip daha önce yenmeyen az miktarda mamalar varsa hepsini yiyip bitiriyor.
Havuzumuzdaki solucan gübresinin oluşumu tamamlanıyor. Sonra havuzun en üstüne, kasalar içerisinde mama koyuyoruz. Solucanlar, kasaların içerisine girip mamaları yemeye başlıyor. Onları yakalamak için bir nevi tuzak kuruyoruz. Bir iki hafta kasalara dolunca solucanları alıyoruz. Havuzu boşaltıp eliyoruz. Kalan solucanlar varsa onları da alıp kasalara koyuyoruz. Boşalan havuza yine solucanları salıp mama koyunca üretim aynen devam ediyor. Çıkan gübreyi de havalandırıp, dinlendirip eleyerek hazır hale gelince çuvallara doldurup kullanıma sunuyoruz. Bir ay kadar da bu işlemler sürüyor. 6-7 aylık bir sürede gübre hazır hale geliyor. Bir havuzdan, büyüklüğüne göre 500 kilo ile 1 ton arası gübre çıkıyor.
Solucan Maması Nasıl Hazırlanıyor?
Solucanlar için mama hazırlanması da başlı başına bir gayret istiyor. Mama, yüzde 70 hayvan gübresi, yüzde 30 evsel atıklardan hazırlanmaktadır. Ben bir kamyon hayvan gübresi alıyorum. İçerisine diğer evsel atıkları karıştırıp harmanlıyorum. Bu madde fermente oluyor. Üzerini örtüyorum. İçeriden kızışıyor. Yazın sıcaklığı 50 dereceye kadar çıkıyor. Kışın 40 derece civarında oluyor. Her hafta tamamını aktarıyorum, bu şekilde 3 ay devam ediyor. Her tarafının aynı olması gerekiyor. Fermente olması bitince, sıcaklık normale dönüyor. Rengi simsiyah oluyor. Ondan hazırlayıp solucanlara vermeye başlıyorum. Önce deneme amaçlı bir kovaya yeni hazırlanan mamadan koyup biraz solucan bırakarak birkaç gün duruma bakıyorum. Hayvanlar kaçıyor mu, geliyor mu? Eğer yiyorlarsa, bir problem de yoksa havuzlara koymaya başlıyorum. Mama üretimi böyle gidiyor. Belli şartları var. Örnek olarak, toprak karışmamış olması gerekiyor.
Evsel Atıkların Hangileri Solucan Mamasına Koyuluyor?
Her türlü gıda artıklarını koyuyoruz. Yumurta kabuğunu çok seviyorlar. Sebze, meyve özellikle yeşilliklerin artıkları, lahana, marul, tatlı gıdaları, örnek olarak karpuz kabuğunu çok seviyorlar. Tatlı gıdalar yiyince daha fazla çoğalıyorlar. Ancak asitli gıdaları sevmiyorlar. Örnek olarak domates, patates artıklarını koyamayız.
Solucan Gübresi Meyve ve Sebzelerde Nasıl Kullanılır?
Meyve fidanı yeni dikilecekse açtığımız çukura 1 kilogram solucan gübresi koyarak fidanımızı dikebiliriz. Ağaçları, yaprak iz düşümünden köküne doğru ölçüyoruz. Kaç metre geliyorsa, iz düşümünden daire şeklinde 10 santim kadar bir çukur kazıp gömüyoruz. İz düşümünden köküne kadar 3 metre ise 3 kilogram şeklinde atıyoruz. Her zaman atılabilir. Ama sonbaharda atarsak ağaç kendisini bahara hazırlar, kuvvetli girer. Kıştan fazla etkilenmez. Sebze ekerken de her fidenin dibine 70-80 gram, bir avuç kadar atsak yeter. Sebzelerde solucan gübresi atınca kökten böceklenme olmaz. Kökü sağlam olur, çabuk gelişir. Ayrıca solucan gübresinin, su tutma özelliği vardır. Topraktan alacağı maksimum faydayı alıyor. Solucan gübresinin bir özelliği de diğer gübrelerden farklı olarak atıldığı zaman meyve veya sebzeyi yakmıyor.
Sıvı Solucan Gübresi Elde Etme
Sıvı solucan gübresi, havuzların dibinden biriken sıvıdan elde ediliyor. O da çok değerli ve etkili bir üründür. Bunun için bazı işlemler ve yatırımlar gerekiyor. Zamanla ben de yapacağım. Şimdi havuzun dibinde biriken sıvıyı direkt bidonlara koyuyorum. Sıvı gübre, litre olarak biraz pahalı, çünkü onun elde edilmesi daha fazla işleme ihtiyaç var. Kendim kullanıyorum, isteyenlere de veriyorum. Sıvı solucan gübresi, damlama ile veya pompa ile yapraktan verilebilir. Her zaman kullanılabilir. Yapraktan verildiği zaman meyve ve sebzelerde böcek oluşumunu yarı yarıya önlemektedir. Meyve ve sebzeler canlı olur, pek çürük çıkmaz. Zeytinlerde, cevizlerde bütün ağaçlarda faydasını görüyoruz.
Solucan Gübresi Üreticisinden Tecrübe
Baştan itibaren birçok şeyi yaşayarak tecrübe ediyorsunuz. Bu solucanlar topraktakiler gibi dayanıklı değil, onları toprağa versek yaşayamazlar. Bu açıdan sıcaklık, ışık, nem, PH hepsi önemlidir. Fazla ışığı sevmezler ama karanlık da istemezler. Hafif aydınlık olması gerekir. PH 6-7 civarında olmalıdır. Bir defasında bir havuz (yaklaşık 40 bin) solucanım öldü. Nedenini anladım ama geç kaldım. Aslında mamayı hazırladıktan sonra bir kovada deneme yapmıştım. Solucanlar yemiş, bir problem olmamıştı. Rengi de siyahlaşmıştı. Isısını fark etmemiştim. Sonra havuza koyunca mamanın sıcaklığı fazla gelmiş, tam fermente olmamış, solucanların hepsi kendisini yukarıya atmış ölmüşler. Bu bana ders oldu. İyi bir tecrübe yaşadık. Şimdi daha çok dikkat ediyoruz, bir daha sıkıntı yaşamadım.
Solucan Sayısı
İşe yüz binle başlamıştım. Solucanlar her yıl mevcutlarının 2,5-3 katı çoğalıyor. Şuanda bir milyonun üzerine çıktı sayıları. Artık milyon milyon çoğalacaklar inşallah.
Tavsiye
Solucan gübresi üretimini, üreticilere tavsiye ederim. Arzu eden herkes üretebilir. Ülkemiz tarım ülkesi, ne kadar solucan gübresi üretsek verim o kadar artar. Toprağımız, havamız, suyumuz korunur. Kimyasallar azalır. Biraz zahmetli ama yapmaya değer bir iştir. Kısa zamanda hemen çok para kazanmayı düşünmeyin. Sağlığı, bağışıklık sisteminin güçlenmesini, özlenen tat ve aromaları elde edeceksiniz. Ben tarım yapanlara tavsiye ediyorum. Bahçenizin bir bölümüne solucan gübresi atın ve kıyaslayın. Kimyasal gübre atılan yerle solucan gübresi atılan yer arasındaki farkı, meyve ve sebzelerin tadına bakarak mukayese edebilirsiniz. Çok güzel geriye dönüşler oluyor.
Marka: Dosol Solucan Gübresi
Solucan Gübresi Üreticisinden Faydalı Bilgiler-Yardımcı Kaynak: Dr. Mustafa Boran-İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.