Hibrit Tohum Nasıl Üretiliyor? Tohum Türleri Nelerdir?
Hibrit Tohum Nasıl Üretiliyor? Tohum Türleri Nelerdir? yazımızda hibrit tohum türleri nasıl üretiliyor, yabancıların tohum takas şenliklerini kullanması, tohum türleri, yerli tohum ve organik tohum farkı ve tohuma dair önemli bilgileri yazdık.
Hibrit Tohum Nasıl Üretiliyor?
Hibrit tohum üretileceği zaman özelliklerine göre seçilen üstün özellikli tohumlardan anne-babalar seçilir. Hangi babanın hangi anne ile melezleneceği ince ince gözlenip araştırılır. Araştırma esnasında binlerce farklı özelliğe sahip binlerce farklı ürün yetiştirilmektedir. Her ürünün bilgisi bilgisayar ortamlarında tutulur. Anne-baba seçildikten sonra babadan polen alınıyor ve anneye aktarılıyor. Aktarım sırasında ürünün çiçeklerinden açmamış olanlar seçiliyor. Çiçeğin etrafındaki yapraklar özenle açılıyor. Erkek organlar teker teker çıkarılıyor ve kalan dişi, polenle melezleniyor. Annenin melezlenmeden sonra meyvesi olgunlaşınca hasat ediliyor. Böylece hibrit tohum ortaya çıkıyor.
İnsanlar, hibrit tohumdan çıkan tohumların ekildiği zaman ürün vermeyeceğini düşünürler, bu yanlıştır. Islahçı Aydın Atasayar bu durumu şöyle açıklıyor: “Hibritte, anne ve babanın en üstün özellikleri doğan yeni bebek tohuma geçer. Yeni tohum, en üstün tohumdur. Üstün tohumu ektikten sonra ondan çıkan tohumu bir sonraki sene ekerseniz, tohumun özellikleri azalmaya başlar. Yeni ürünün bazılarında annenin özellikleri, bazılarında babanın özellikleri görülür. Tohum eski haline, özüne dönmeye çalışır. Haliyle verim ve kalitede düşüş yaşanır.”
Tohum Takas Şenliklerinin İç Yüzü
Eskiden Türkiye’ye bilim adamı görüntüsü altında çok fazla insan gelirdi. Bu kişiler genelde Avrupalı ve ABD’li insanlardı. Mesela kavun araştırması yapacak olan kişi Kırkağaç bölgesine gidip tohumları topluyordu. Araştırma yaptığı için bu kişiler göze batmıyordu. Fakat zamanla iş çığırından çıktı, haberlere ve gazetelere konu olmaya başladı. Birkaç tane yakalanma vakası da oldu. Türkiye’nin bu tür zenginlikleri yurt dışına kaçırılıyordu. Devletin el koymasıyla mevzu bir anda kesildi.
Ülkemizde son yıllarda tohum takas şenliği adı altında bir organizasyon başladı. İnsanlar burada tohumlarını getirip birbirleriyle takas ediyorlar. Yerli ve atalık tohumlar kullanılıyor. Şimdi bu noktada eski yapılanlar düşünüldüğünde ve yeni tohum takas şenlikleri görüldüğünde insanın aklına farklı düşünceler geliyor. Acaba Türkiye’nin değerlerini zamanında yurt dışına gizlice kaçıranlar, tohum takas şenliğini fırsat biliyor olabilir mi? İnsanımız onlara farkında olarak veya olmayarak kendi zenginliklerini mi veriyor? Eskiden yaşananlara baktığımızda, bugünlerde dediğimiz gibi bir durumun olma ihtimali haliyle çok yüksek görünüyor. Şenliği kimin yaptığı belli değil.
Tohum Türleri ve Detaylar
Uzman Görüş: Prof. Dr. Ruhsar Yanmaz Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölüm Başkanı bilgilendirmiştir.
Tohum Sektöründe Kullanılan Tohum Tipleri
Günümüzde tohum pazarında 4 tip tohum bulunmaktadır. Bunlar; serbest tozlanan, sentetik çeşitler, hibrit çeşitler ve GDO çeşitleridir. Tohumculuk sektöründe hibrit tohum kullanımı daha yaygındır. Çünkü hibrit çeşitlerde, serbest tozlanan türlere türlere göre gelişme en yüksek seviyededir. Verim ve kalite özellikleri, hastalık ve zararlılara dayanıklılık oranları daha yüksektir.
Dünyada söz sahibi olan tohum firmalarının sayısı, tekelleşmeyle beraber 6’dan 4’e indi. Günümüzde tohum ticareti ABD, Çin, Fransa ve Hollanda’ya ait şirketlerin elinde bulunmaktadır. Dünya üzerindeki 50 milyar Dolarlık tohum ticaretinin %60’lık kısmını bu ülkeler elinde tutuyor.
En Fazla Hibrit Tohum Kullanılıyor
Ülkemizde sebze türlerinden domates, biber, patlıcan ve hıyarda hibrit çeşitleri kullanılmaktadır. Bunlarında dışında soğan, havuç, lahana, karnabahar, brokoli, ıspanak ve marulda da hibrit çeşitleri vardır.
Yerli Demek, Organik Demek Değildir
Bir tohumun organik olduğundan söz edebilmemiz için, tohumların organik tarım kurallarına uygun olarak yetiştirilmiş tohumluk bitkilerden, organik tarım koşullarında üretilmesi ve gerekli kontroller sonrası sertifika alması gerekir. Yerli tohum, küçük üreticiler tarafından az miktarda üretilir. Yerli çeşit ise ıslah çalışmaları ile geliştirilmiş hibrit tohumlardır.
Yakın ortamlarda ekilen hibrit, yerli, organik tohumlar birbirini etkilemektedir
Tohum üretimi yaparken amaç, çeşidin genetik özelliklerini koruyacak şekilde üretiminin yapılmasıdır. Birbiri ile tozlanma riski olan türlerde, tohumlar yabancı tozlanma riskini en aza indirmek için aralarında mesafe bırakılarak üretilir. Bırakılacak mesafe, türün yabancı tozlanma oranına, tohum kademesine göre 75-1000 metre arasında değişmektedir. Bir bölgede aynı türün farklı çeşitleri aralarında izolasyon mesafesi bırakılmadan yetiştirilirse, yabancı tozlanma olacağından tohumun genetik kalitesi bozulur. Bu şekilde yapıldığında çeşidin verim ve kalite özellikleri bozulur. Tohum üretimi yapılırken çok dikkatli olunması gerekir.
Hibrit Tohum Nasıl Üretiliyor? Tohum Türleri Nelerdir?-Kaynak: İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.
