Bilim Adamlarına Göre Unutmak Hatırlamaktan Daha Zor
Bilim Adamlarına Göre Unutmak Hatırlamaktan Daha Zor yazımızda insanların anılarını unutmaya çalışmasının, hatırlamaya çalışmasından daha zor olduğunu yazdık.
Bilim Adamlarına Göre Unutmak ve Hatırlamak Karşılaştırması
“Unutmaya çalıştıkça her şeyi daha iyi hatırlıyorum; hem de en ince ayrıntısına kadar…” Bu sözü kanıtlayan bir araştırma yapıldı. University of Texas araştırmacıları, yaptıkları araştırmada bir şeyi unutmanın veya unutmaya çalışmanın, o şeyi hatırlamaya çalışmaktan daha fazla gayret gerektirdiğini açıkladı.
İnsanlar tabiatları gereği kötü hatıralarını, anmak istemedikleri ve asla düşünmek istemeyecekleri hallerini, savunma mekanizmasını da kullanarak geriye atarlar. Bu durum sadece geçmişe yönelik değil, geleceğe yönelik kötü hadiseleri de ihata eder. Kriz durumları buna örnektir. Herkes, ekonomik, siyasi ve deprem gibi afetlerin farkında olmasına rağmen bahsinin açılmasına bile tahammül edemez. Konu açıldığında ise kapatılması istenir.
Journal of Neuroscience‘ta yayımlanan çalışmada, istenmeyen bir anıyı veya tecrübeyi unutmak için çok daha yüksek dikkatin odaklanması gerektiği tezi ortaya atıldı. Daha önce gerçekleştirilen bilinçli unutma veya niyetli unutma araştırmalarının da sonuçlarını doğruluyor. Buna göre, bir hatıranın tekrar gün yüzüne çıkarılması ve hatırlanmasının engellenmesi veya istenmeyen bir anıdan dikkatinin uzaklaştırılması için o hatıranın ya da hafızanın üzerine verilen dikkatin azaltılması gerekiyor.
Anılarımız dinamik yapılara sahip, durağan ve belirli bir yerde sabit olmayan beyin bağlantılarıdır. Beyinde belirli sıklıklarla tekrar edilen, her tekrarda modifiye edilen ve tecrübelere göre yeniden organize edilen yapılardır. Büyük bir çoğunluğu uykuda otomatik bir şekilde olmak üzere, beynimiz sürekli bir şeyleri unutup, hatırlamaktadır. Fakat iş bilerek ve isteyerek unutmaya gelince çoğu zaman bu hatıraların daha çok hatırlamamıza neden olan şeyler yaptığımızı hissederiz.
Araştırmanın Sonucu
Daha önceki araştırmalarda da unutmanın nasıl gerçekleştiğini anlamak için prefrontal korteks ve uzun süreli bellekten sorumlu hipokampus gibi hafıza ile ilişkili bölgelere odaklanmıştı. Bu son araştırmada ise duyusal ve algısal bölgeler olan ventral temporal kortekse odaklanılmıştı. Bu beyin aktivitesi kalıplarını görüntüleme teknikleri ile izleyen bilim insanları, gönüllü katılımcılara sahneler ve yüzler izleterek ya hatırlamalarını ya da unutmalarını istedi. Araştırmada öncelikle, insanların isteyerek unutma yeteneklerinin olduğunu ancak gerçekten başarılı bir niyetli unutma aktivitesi, beynin duyusal ve algısal bölgelerinde, hatırlamak için olandan daha fazla ancak ölçülü bir beyin gücü ve çaba gerektirdiğini ortaya koydu.
Bilim Adamlarına Göre Unutmak Hatırlamaktan Daha Zor-Yardımcı Kaynak: İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.
