Venezuela’nın Ekonomik Krizi ve Paranın Değerini Belirleme yazımızda Venezuela’da yaşanan ekonomik krizin nasıl oluştuğunu, petrolü kullanamayışını ve paranın değerinin nasıl belirlendiğini yazdık.
Venezuela’nın Ekonomik Krizi 2018
Venezuela‘yı sıklıkla ülkede yaşanan ekonomik krizlerle duymaktayız. Ülkede çok ciddi enflasyon ve para sıkıntısı bulunmaktadır. Nisan 2017-Nisan 2018 tarihleri arasında enflasyon tam %13 bin 779 artmıştır. Bu artışın bir ülkeye nasıl bir etki yapacağını düşünmek gerçekten çok zor. Venezuela aslında çok ciddi bir petrol ülkesidir. Normal şartlarda zengin olması beklenir ama bekleneni veremiyorlar. 2010 yılında Venezuela para birimi Bolivar, dolara karşı 8 birimdi. Yani 1 dolar 8 Bolivar ediyordu. Günümüzde ise reel piyasada 1 dolar 100.000 Bolivar etmektedir. Bu rakamlarla Bolivarın hiç bir değerinin olmadığını söyleyebiliriz. Venezuela ekonomisi 2018’in ilk çeyreğinde de %15 küçülmüştür.
Venezuela Nasıl Bu Hale Geldi?
Venezuela 300 milyar varillik varlığı ile dünyanın kanıtlanmış en çok petrol rezervine sahip ülkesidir ve sadece bu kaynağı ile ekonomisinin güçlü olması gerekirdi. Tam tersi her geçen gün ülke batmaktadır. Petrol fiyatlarının düşüşü ve ülke içindeki siyasi hareketlerle belirsizlik kuyusuna sürüklendi. Eskiye göre de petrol üretimi ülkede azalmıştır. Suudi Arabistan ise tam tersi petrol üretimini ve kazancını artırmıştır. Sadece bu olaylarda ekonomik krizi belirlemede tam açıklayıcı olmamıştır. Paranın değerini neyin belirlediğini bilmemiz gerekir.
Paranın Değerinin Belirlenmesi
Paranın değerini, döviz kuru dalgalanmaları ve paranın değerinde oluşan düşüş etkiler. Temelde paranın değerinin düşmesi mikro olaylardan çok makro veriler ile açıklanabilir. Örnek olarak bir ülkede paranın değerini düşürecek olaylar çıktıysa ve dünya üzerinde diğer ülkelerde daha derin olaylar çıktıysa o ülkenin parasının değeri düşmez aksine artar. Çünkü bir paranın değeri diğer paraların değeri ile kıyaslanarak artar veya azalır. Dolayısıyla paranın değeri, o ülkenin verileri ile tek taraflı olarak açıklamaya yetmez.
Ekonomistler paranın değerini enflasyon, faiz oranı, dış ticaret hadleri, cari açık, kamu borcu ve istikrar gibi kavramlarla özetler. Bu kavramların birleştiği nokta ise arz-talep dengesidir. Herhangi bir sebeple dünya, devlet ve insanlarının bir para birimine ilgisinin ve talebinin artması veya azalması o para biriminin değerinde oynamalara neden olur. Bu değişim ekonomik de olabilir, itibari de olabilir. Ülkeler ekonomik olarak başarılı bir yol izleseler dahi paralarının değeri düşebilir veya tam tersi ekonomik olarak kötüye gitseler de paralarının değeri artabilir.
Buradaki en önemli nokta paraya duyulan ilginin artması ve talebin kesilmemesidir. Buda toplumun üretici olmasından geçer. Tüketici bir toplumun parası değer kaybedecektir. Üretimi iyi olan ülkeler bazı zamanlarda sıkıntı çekseler de uzun vadede düzlüğe mutlaka çıkacaktır.
Venezuela’nın Ekonomik Krizi ve Paranın Değerini Belirleme-İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.
