Türkiye Faiz Oranını 20 Yılın Zirvesine Çıkararak Yüzde 30 Yaptı!
Türkiye Faiz Oranını 20 Yılın Zirvesine Çıkararak Yüzde 30 Yaptı!
Türkiye Merkez Bankası Perşembe günü, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geleneksel ekonomiye ani bir dönüş yapmasının ardından kilit borç verme faiz oranını 20 yılın en yüksek seviyesine yükseltti.
Banka, politika faizini yüzde 25’ten yüzde 30’a çıkardı ve gelecekte daha fazla kemer sıkma tedbiri sözü verdi.
Bu, Erdoğan hükümetinin Mayıs ayındaki yeniden seçim kampanyasında verdiği sözleri yerine getirmeye yardımcı olmak için uygulamaya koyduğu vergi artışlarına kısmi bir yanıt olarak enflasyonda yaşanan yeni bir yükselişin ardından geldi.
Bankadan yapılan açıklamada, “Enflasyonun temmuz ve ağustos aylarında beklentilerin üzerinde gerçekleştiği” belirtildi.
“Enflasyonun tahmin aralığının üst sınırına yakın kalacağı” uyarısında bulunuldu.
Değişken Türk lideri, Mayıs kampanyasını kazandıktan sonra ticari marka politikasındaki geri dönüşlerinden birini gerçekleştirdi.
Oylama, Türkiye’nin onlarca yıldır yaşadığı en kötü ekonomik kriz sırasında geldi; bu kriz, analistlerin genel olarak Erdoğan’ın yüksek faiz oranlarının enflasyona katkıda bulunduğu yönündeki alışılmışın dışında inancını suçladı.
Erdoğan yüksek faiz oranlarını “tüm kötülüklerin anası ve babası” olarak nitelendirdi ve yıllarını ekonomik büyümeyi hızlandırmak için merkez bankasını borçlanma maliyetlerini düşürmeye zorlayarak geçirdi.
Ayrıca düşük oranları yeniden seçim kampanyasının sloganı haline getirdi.
Ancak yıllık enflasyon oranı, 11 ay önce resmi olarak yüzde 85’e ulaştıktan sonra yeniden yükselişe geçti.
Ağustos ayında yüzde 60’a yaklaştı ve Erdoğan’ın eski Wall Street yöneticilerinden ve saygın teknokratlardan oluşan yeni ekonomi ekibinin öngördüğünden çok daha hızlı tırmanıyor.
Bu ekip, Erdoğan’ı, oranlar derhal ve ciddi oranda artırılmadığı takdirde Türkiye’nin sistemik bir krize gireceğine ikna ettiği için büyük alkış aldı.
Politika faizi, Erdoğan’ın yeniden seçildiği dönemdeki yüzde 8,5’ten yükseldi ve şu anda son yirmi yılın en yüksek seviyesinde bulunuyor; bu, Erdoğan’ın bu ayın başında “sıkı para politikasına” destek sözü vererek etkili bir şekilde kutladığı bir hamle.
– Daha parlak görünüm –
Ekonomistler hâlâ Türkiye’nin felaketle flört ettiğinden endişe ediyor çünkü faiz oranları tüketici fiyatlarının yükseldiği seviyelerin çok altında kalıyor.
Bu durum Türklere tasarruflarını değer kaybetmeden harcama teşviki veriyor ve ekonominin aşırı ısınmasına neden oluyor.
Capital Economics danışmanlık analisti Liam Peach bu ay şunları yazdı: “Türkiye ekonomisi birkaç ay önce düşündüğümüz kadar hızlı yavaşlamıyor.”
Fitch Ratings bu ay U dönüşü politikası sayesinde Türkiye’nin görünümünü “negatif”ten “durağan”a yükseltti.
Ancak aynı zamanda “kısmen siyasi mülahazalardan dolayı enflasyonu düşürmeye yönelik politika düzenlemesinin büyüklüğü, uzun ömürlülüğü ve başarısı konusunda hala belirsizlik olduğu” uyarısında da bulunuldu.
Türk medyasının Erdoğan’ı pozisyonunu değiştirmeye ikna ettiği eski Merrill Lynch stratejisti Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, faiz oranlarını gelecek yılın ortasına kadar yüksek tutmayı bekliyor.
Bu ay yaptığı açıklamada, “2024’ün ikinci yarısından itibaren faiz indirimini tartışacağız” dedi.
Ancak Şimşek’in ikinci büyük sorunu daha var.
-‘Patlamamış el bombası’-
Türkiye’nin mali durumu, liranın yabancı para birimleri karşısında yaşadığı değer kaybını telafi eden oldukça maliyetli banka mevduatı destek planı nedeniyle de baskı altında.
Bu sistemin gevşetilmesi mevduat sahiplerini dolar satın almaya itebilir ve lira üzerinde yeni bir baskı yaratabilir; liranın değeri iki yıl önce dolar karşısında 10 iken bu hafta 29’a düştü.
Şimşek, destek tedbirlerinin azaltılmasına yönelik ilk temkinli adımları geçen ay attı.
Ancak daha sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye’nin 124 milyar dolarlık programda daha radikal kesintiler yapmadan önce lirayı daha iyi destekleyebilmesi için “(döviz) rezervlerimizi güçlendirmek” istediğini söyledi.
Gelişmekte olan piyasalar ekonomisti Timothy Ash, programı “giden ekip tarafından Şimşek’in cebine yerleştirilen patlamamış bir el bombası” olarak nitelendirdi.
Ash, “Sorun şu ki, yüksek enflasyon göz önüne alındığında liranın daha zayıf bir şekilde ayarlanmasına izin verilmesi gerekiyor, ancak her zayıf hareket, mevduat sahiplerine ödenen tazminat olarak (merkez bankasına) maliyet getiriyor” dedi.
“Çok daha yüksek politika faizleri ve bunları gerçek anlamda pozitif kabul etmek çözüm olabilir… ama aynı zamanda bir dış çapanın, yani bir IMF programının güven şokuna da ihtiyaç duyabilir.”
Erdoğan, Uluslararası Para Fonu’nun desteğini arama fikrini defalarca reddetti.
Türkiye Faiz Oranını 20 Yılın Zirvesine Çıkararak Yüzde 30 Yaptı!-Kaynak: afp
