Türkiye Erken Seçimleri yazımızda geçmişte ülkenin kaç kere erken seçime gittiğini, erken seçim yapmanın nedenlerini ve erken seçim hükümetlerinin akıbetini yazdık.
Ülkemizde 1980 yılına kadar Ulusal seçimler genellikle normal zamanlarında yapıldı. 1980 yılından sonra yapılan 7 tane seçim erken tarihlerde yapıldı. Türkiye erken seçimleri, Anayasada belirtilen seçim tarihinden çok daha önce seçimler yapıldı. Genelde Türkiye erken seçimleri kararlaştırılan seçim tarihinden 1 yıl öncesinde yapıldı.
Erken Seçimlerin Yapılmasının Nedenleri
Erken seçimlerin olmasının bir çok nedeni bulunmaktadır. Ekonomik krizler, Türkiye’deki siyasal kültür düzeyinin düşüklüğü, hoşgörü ve uzlaşma kültürünün tam oluşmaması, koalisyonların yol açtığı siyasi krizler ve askerin siyasete müdahalesi erken seçime götüren nedenler olarak göze çarpmaktadır.
Türkiye Erken Seçimleri
Türkiye’nin ilk erken seçimi Demokrat Partinin isteğiyle 20 Ekim 1957 tarihinde yapılmıştır. Normal seçim tarihinden 1 yıl önce yapılmıştır. Bu seçimlerde Demokrat Parti %47.9, Cumhuriyet Halk Partisi %41.1, Cumhuriyetçi Millet Partisi %7.1 ve Halkçı Parti %3.8 oy almıştır. Bu seçimlerde Demokrat Parti son kez katılmıştır. Daha sonra 1987 yılına kadar erken seçim yapılmamıştır. 80 darbesinden sonra erken seçimler artmıştır.
29 Kasım 1987’de seçimlerinde Anap %36, SHP %24, DYP %19, DSP %8,5 ve RP %7,2 OY almıştır. Erken seçimi Turgut Özal istemiştir. Anavatan partisi(Anap) oy kaybetmesine rağmen iktidarını korumayı başarmıştır.
10 Ekim 1991 yılında da erken seçim yapılmıştır. Doğru Yol Partisi %27, Anavatan Partisi %24, Sosyal Demokrat Parti %20.8, Refah Parti %16.9, Demokratik Sol Parti %10.7 oy almıştır. Anavatan partisi isteğiyle gidilen erken seçimde seçimi Anavatan partisi kaybetmiştir. Yönetime Doğru Yol Partisi ve Sosyal Demokrat Partisi koalisyonu gelmiştir. 1993 yılında Turgut Özal’ın vefat etmesiyle Cumhurbaşkanlığına Süleyman Demirel seçilmiştir. Süleyman Demirel’in partiden ayrılmasıyla Doğru Yol Partisi içinde çatlaklar oluşmaya başlamıştır.
24 Aralık 1995 Erken Seçim
Daha sonra 24 Aralık 1995 tarihinde meclis erken seçim kararı almıştır. Koalisyon hükümetinin ülkeyi yönetememesi erken seçimi getirmiştir. Erken seçimde Refah Partisi %21.4, Doğru Yol Partisi %19.7, Anavatan Partisi %19.2, Demokratik Sol Parti %14.6, Cumhuriyet Halk Partisi %10.7 oy almıştır. 1995 seçimlerinde hiç bir parti sayısal anlamda tek başına hükümet kuramadı. Anavatan Partisi ve Doğru Yol Partisi koalisyon hükümeti kurdu.
Bu koalisyon hükümeti yönetiminin kötü olması 18 Nisan 1999 erken seçimlerine gidilmesine neden olmuştur. En son Anap, DSP ve DYP’den oluşan dışarından CHP destekli 3 partili bir koalisyon kuruldu. Bu koalisyonunda ömrü uzun olmadı. Yeni seçimlerde Demokratik Sol Parti %22.2, Milliyetçi Hareket Partisi %18, Fazilet Partisi %15.4, Anavatan Partisi %13.2 ve Doğru Yol Partisi %12 oy almıştır. Demokratik Sol Parti, Milliyetçi Hareket Partisi ve Anavatan Partisi arasında üçlü koalisyon kurulmuştur. 1999 hükümetinin de ömrü uzun olmamıştır. 19 Şubat 2001’deki Milli Güvenlik Kurulu Toplantısında ekonomik krizin olduğu görüşülmüştür. İnsanların yazar kasaları sokaklara attığı zamanlardı.
24 Haziran 2018 Erken Seçim
3 Kasım 2002’de MHP lideri Devlet Bahçeli’nin önerisi ile erken seçime gidilmiştir. 2002 seçimlerinde Ak Parti %34’lük oy oranıyla iktidar olmuştur. Günümüzde tekrardan eken seçime gidilmiştir. 24 Haziran 2018 tarihinde tekrardan erken seçim yapılacaktır. Yeni sistemin hızlı bir şekilde uygulanması için erken seçim kararı alınmıştır. Türkiye erken seçimleri 2018 yılı itibariyle son olarak yapılmıştır. Önümüzdeki yıllarda da erken seçimler mutlaka olacaktır.
