Tropikal Meyvelerin Ülkemize Gelişi yazımızda günümüzde bolca tüketilen muz, avokado ve kivinin nasıl ülkemize geldiğini, hangi denemelerden sonra ülkemizde yetiştirilmeye başlandığını ve insanların yerli meyve olarak benimsediğini yazdık.
Tropikal Meyvelerin Ülkemize Gelişi-Muzun İlk Gelişi
Ülkemizin tropikal meyvelere olan ilgisi her geçen gün artmakta ve tüketimi yaygınlaşmaktadır. Tropikal meyveler ülkemizde de bazı illerde yetiştirilmektedir. Toprağı el verişli olan Akdeniz bölgesi tropikal meyvelerin yetişmesinde önemli rol oynamaktadır. Antalya, Mersin, Alanya ve Gazipaşa’da tropikal meyveler yetiştirilmektedir. Antalya’nın her yerinde portakal ve limon ağaçları bulunmaktadır. Yaz aylarında Antalya’ya gidildiğinde caddeler ve sokaklar buram buram meyve kokmaktadır. Alanya’nın girişinde ise muz bahçeleri bulunmaktadır. Muz ve narenciye bahçeleri bolca bu bölgelerde bulunmaktadır.
Tropikal meyvelerden Alanya ilçesine ilk gelen muzdur. Muz yörenin önemli geçim kaynakları arasında yer almaktadır. Muzun Alanya’ya ilk gelişi Alioğulları ailesinden Rüstem ve Tosun beylerin merak etmesiyle başlamıştır. Bu kişiler 1750’li yıllarda muzu İskenderiye’den getirip bahçelerine dikmişlerdir. Bu ilk ekimden sonra muzun tadı beğenilmiyor ve beklenilen ilgi oluşmuyor. Muzun değerinin anlaşılması için bu tarihten sonra tam 160 yıl geçmesi gerekiyor. 1914 yılında Azakoğlu ailesi İskenderiye’den “Musa cavendish” türünde muzu ülkemize getiriyorlar. Bu getirilen muzun adaptasyonu çok hızlı oluyor ve muzun tadını herkes beğeniyor. Muzun tadı ve namı tüm Osmanlı’ya yayılıyor. İnsanların damak tadı muzun tadına alışıyor ve hem sofralarda artıyor, hemde bahçelerdeki üretimi artıyor. İmkanı olan herkes muz yetiştirmeye başlıyor. Muz coğrafyamıza uyum sağladı ve yerli muz tabiri kullanılmaya başlandı. Tropikal meyveleri Alanya’dan Adana’ya kadar olan kıyı şeridinden rahatlıkla yetiştirebilirsiniz. İklim ve toprağı tropikal meyveler için çok uygundur.
Avokado ve Kivinin Ülkemize Gelişi
Muzun çok fazla sevilmesinden sonra tropikal meyvelere olan ilgi daha da arttı. Muzun ardından avokado ülkemizde getirildi. Türkiye’de ilk avokado fidanı 1953 yılında hobi olarak dikilmiştir. Zamanla avokadoda seviliyor ve ticari olarak üretilmeye başlanıyor. 1970 yılında ilk denemeler yapılıyor, ardından 1990 yılında avokadonun ülkece bilinirliği artıyor. Ülkede muzun yanında avokado bahçeleri kurulmaya başlanıyor. Günümüzde Akdeniz Bölgesi’nde avokado yetiştiriciliği popüler hale gelmiştir. Avokado ile birlikte kivi de ülkemizde gelmiştir.
İlk kivi bahçeleri, 1980’li yıllarda Marmara Bölgesi’nde Yalova’da kurulmuştur. Kivinin iklim özellikleri diğer tropikal meyvelerin aksine Yalova tipine uyum sağlamaktadır. Kivi üretimi bu bölgede hızlı bir şekilde gelişiyor ve ticari satışları başlıyor.
İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.