Şeker İkameleri: Şeker Hastalığı İçin Daha mı İyi Yoksa Daha mı Kötü?
Şeker İkameleri: Şeker Hastalığı İçin Daha mı İyi Yoksa Daha mı Kötü?
Markette dolaşırken, düzinelerce şeker ikamesi üzerindeki sayısız marka ve sağlık iddiaları karşısında bunalmak kolaydır. Kan şekerini kontrol altında tutması ve kilosunu kontrol etmesi gereken diyabetli veya diyabet öncesi olanlar için özellikle kafa karıştırıcı olabilir.
Artan diyabet ve obezite salgını ile birlikte, gıdalarda ilave şeker kullanımı konusunda artan bir farkındalık olmuştur. Amerikalılar için ABD Diyet Rehberi’nin en son baskısı, ilave şekerlerin tüketilen kalorinin %10’undan daha azında tutulmasını tavsiye ediyor ki bu da günde kabaca 270 kaloriye denk geliyor.
Bunun nedeni, “ilave şekerlerin” tatlılık veya lezzet katması, ancak çok az besin değeri katmasıdır. Bu eğilim nedeniyle, gıda endüstrisi, şekerin yerini alacak mükemmel ikameyi bulma veya geliştirme arayışına girdi – aynı tada sahip ve kilo almaya yol açan kalorilerin hiçbirini içermeyecek.
Gelişmiş diyabet(beslenme) yönetiminde kurul onaylı bir eczacı olarak, her gün hastalarla kan şekerleri ve diyabetlerini kontrol altına almalarına yardımcı olmanın yolları hakkında konuşuyorum. Sık sık bana şekere mükemmel bir alternatif bulunup bulunmadığını soruyorlar. Kısa cevap hayır. İşte uzun cevap.
Şeker İkameleri – Şeker Alkolleri
Şeker ikameleri iki ana gruba ayrılabilir: şeker alkolleri ve yüksek yoğunluklu tatlandırıcılar. Şeker alkolleri arasında sorbitol, ksilitol, laktitol, manitol, eritritol ve maltitol bulunur. Yüksek yoğunluklu tatlandırıcılar arasında sakarin, aspartam, asesülfam potasyum (Ace-K), sukraloz, neotam, advantame, stevia ve Siraitia grosvenorii Swingle meyve özü (SGFE) bulunur.
Şeker alkolleri genellikle diş macunu, sakız ve bazı “şekersiz” gıdalarda bulunur. Şekere benzeyen kimyasal yapıya sahip karbonhidratlardır, aynı zamanda onları alkol yapan bileşenlerdir. Şekerden yaklaşık %25-100 daha tatlıdırlar ve benzer bir tada sahiptirler. Ama işin püf noktası şu: Kalorisiz değiller. Çoğu gram başına 1.5 ila iki kaloriye sahiptir. Şimdi kalori sayısını, gram başına dört kaloriye sahip olan sakaroz olarak da bilinen şekerle karşılaştırın – iki katı kadardır.
Şeker alkolleri daha az kalori içermesine rağmen, özellikle fazla tüketildiğinde hastanın kan şekerini yükseltecektir. Şekerle karşılaştırıldığında, etki daha az dramatik olsa da. Bunun nedeni, bu moleküllerin vücutta nasıl işlendiğidir. Bunu glisemik indeksi kullanarak ölçüyoruz.
Glisemik indeks, bir gıdanın ne kadar hızlı parçalandığını ve emildiğini gösteren bir referanstır. Sayı ne kadar yüksek olursa, gıda o kadar çabuk parçalanır ve şeker kana o kadar hızlı girer. Sükrozun glisemik indeksi 65’tir; ksilitol gibi şeker alkollerinin glisemik indeksi yaklaşık yedidir. Bu, şeker alkollerinin sindiriminin daha zor olduğu ve yemek sonrası kan şekerlerinde daha yavaş ve daha düşük bir artışa neden olduğu anlamına gelir – bu genellikle diyabetli kişiler için daha iyidir. Şeker alkollerinin vücutta parçalanması daha zor olduğu için bazıları bağırsakta kalır ve kişi çok fazla tüketirse gaz, kramp ve ishal gibi sindirim şikayetleri yaşayabilir.
Şeker alkolleri içeren gıdaların diğer dezavantajı şudur: Düşük şeker içeriğini telafi etmek için genellikle daha yüksek miktarlarda yağ veya tuz içerirler.
Yapay Tatlandırıcılar
Yüksek yoğunluklu tatlandırıcılar, şekere sıfır veya düşük kalorili alternatiflerdir. Çeşitli kaynaklardan yapılırlar ve şekerden 100 ila 20.000 kat daha tatlıdırlar. Bazıları geride acı veya metalik bir tat bırakır. İki yeni ikame – stevia ve SGFE – bitkilerden gelir ve bazen “doğal” ikameler olarak adlandırılır.
American Diabetes Association 2019 yönergelerine göre, yüksek yoğunluklu tatlandırıcıların kullanımı kalori ve karbonhidrat alımını azaltabilir. Ancak, bu “serbest” kalorileri diğer gıda kaynaklarından alınan kalorilerle değiştiremezsiniz, kaybedersiniz veya kan şekeri kontrolü sağlarsınız ve kilo kaybı sağlarsınız.
Araştırmacılar bunu yüksek yoğunluklu tatlandırıcılar üzerine yapılan bazı çalışmalarda gördüler. Denemelerin bazıları, ağırlıkta hiçbir fark veya hatta olası bir artış göstermedi. Ancak gıda alımının daha iyi düzenlendiği ve hastaların bu serbest kalorileri diğer yüksek kalorili gıdalarla değiştirmediği diğer çalışmalarda kilo kaybı korunur.
Diyabeti Kontrol Etmek
Tüm şeker ikameleri, gıda katkı maddeleri olarak etiketlenmiştir ve ABD Gıda ve İlaç İdaresi’nin düzenlemeleri altındadır. En son trend, bazı şeker ikamelerini “bitkilerden türetilmiş” veya “doğal” olarak etiketlemek olmuştur. Bu, bunların kan şekeri kontrolünde veya kilo vermede daha güvenli veya daha etkili olduğu anlamına gelmez. Fazla kullanılırsa şişkinlik veya ishal gibi yan etkiler ortaya çıkabilir.
Yüksek yoğunluklu tatlandırıcılar – sakarin ve aspartam – ve kanser hakkında araştırmacılar tarafından çeşitli endişeler dile getirildi. Bugüne kadar Ulusal Kanser Enstitüsü, yüksek yoğunluklu tatlandırıcılardan herhangi birinin artan kanser riski ile ilişkili olduğuna dair net bir kanıt bulunmadığı sonucuna varmıştır.
İleri diyabet konusunda uzmanlaşmış bir eczacı olarak, her gün hastalarla kan şekeri düzeylerini ve diyabetlerini nasıl kontrol edecekleri hakkında konuşuyorum. Bunu yapmanın üç ana yolu vardır: ilaç tedavisi, artan aktivite ve beslenme. Son ikisi muhtemelen uzun vadede daha önemlidir.
Beslenme ve aktivite düzeyi hiç değişmezse, hastaların kan şekerlerini düşürmelerine yardımcı olmak gerçekten zordur. İlaçtan sonra ilaç eklenmesi gerekebilir. Bununla birlikte yan etki potansiyeli geliyor. Bu yüzden hastaları, şeker yerine geçen bir içeceğe geçmek gibi diyetlerinde değişiklik yapmaya ikna edebilirsem, kan şekerini ve ilaç dozunu kontrol etmede büyük bir fark yaratır.
Diyabet yönetimi için genel odak noktası, şekerle tatlandırılmış içecek ve gıdaların tüketimini azaltmak olmalıdır. Bu şekerle tatlandırılmış ürünlerden birini, yüksek yoğunluklu şeker ikamesi olan bir yiyeceğe çevirebilirseniz, bu daha iyidir. Ama hepsinden iyisi, yüksek oranda işlenmemiş ve ilave şeker içermeyen yiyecek ve içecekleri tüketmektir.
Uzman: Jamie Pitlick, Eczacılık Uygulaması Doçenti, Drake Üniversitesi
Jamie Pitlick, bu makaleden yararlanacak herhangi bir şirket veya kuruluş için çalışmaz, danışmanlık yapmaz, hisse sahibi olmaz veya finansman almaz ve akademik atamalarının ötesinde ilgili hiçbir bağlantı açıklamamıştır.
Şeker İkameleri: Şeker Hastalığı İçin Daha mı İyi Yoksa Daha mı Kötü?-Kaynak: theconversation.com
