Pandemi Günlerinde Doğru ve Sağlıklı Beslenme Yolları yazımızda Covid-19 ve diğer hastalıklara karşı vücudunuzu koruyucu gıdaları ve besin öğelerini yazdık.
Pandemi Günlerinde Doğru ve Sağlıklı Beslenme
Sağlığı korumanın başında hiç kuşkusuz beslenme gelmektedir. Hazreti Allah (c.c), insanı gıdaya muhtaç yaratmıştır. İnsanın ömrü gıda ile sürekli olarak iç içedir ve en büyük imtihanlardan birisi de budur. Vücudumuza aldığımız gıdalar, bedenimize ve ruh sağlığımıza tesir edeceğinden, vücudumuzun tabiatına uygun, temiz ve helal olmalıdır.
İçinde bulunduğunuz Covid-19 pandemisinde mücadele yöntemi olarak maske, mesafe ve hijyen üçlüsü ön plandadır. Bunların dışında bir diğer önemli husus da pandemi günlerinde bağışıklık sisteminin kuvvetli olması, yani doğru beslenme alışkanlığıdır. Hiçbir hastalık, beslenmeden bağımsız düşünülemez. Hastalıkların geçmişte yaşandığı ve gelecekte de yaşanacağı muhtemeldir, bu nedenle daima güçlü ve dinamik bağışıklık sistemine sahip olmak gerekir. Bunun içinde sağlıklı ve dengeli beslenme olmazsa olmazdır.
Dengeli ve Sağlıklı Beslenmenin Önemi
Yeterli ve dengeli beslenme, vücudun büyümesi, gelişmesi ve düzgün çalışması için gerekli olan enerjiyi sağlar. Ayrıca hücre, doku, sinir, enzim ve hormon gibi hayati bileşenlerin yenilenmesi, düzenlenmesi ve işlevlerini yerine getirebilmesi için gerekli yardımcı bileşenlerin de zengin kaynağıdır.
Vücudumuza aldığımız gıdaların yapıtaşları şu şekildedir: Enerji kaynağı olarak karbonhidratlar; yapıcı ve onarıcı olarak proteinler; enerji deposu olarak yağlar; düzenleyici olarak mineraller ve vitaminlerdir.
Bağışıklık florasını güçlü tutabilmek için gıdaların besleyici, raf ömrü uzun, dayanıklı, protein, lif, vitamin, mineral ve antioksidanlarca zengin olması gerekir. Bu tür beslenme, dengeli beslenmede büyük önem taşımaktadır.
Salgın Sürecinde Öne Çıkan Besin Öğeleri
Pandemi Günlerinde Vitamin ve Mineraller
Korona salgını için vitamin ve mineraller öne çıksa da genel manada vitaminler vücutta; enerji metabolizmasında, kan yapımında, hormonların düzenlenmesine, bağışıklık sisteminde, kemik oluşumunda, vücut hücre hasarının önlenmesinde, hücrelerin normal çalışmasını yürütmesinde ve zararlı bazı maddelerin etkilerinin azaltılmasında (antioksidan) yer almaktadır. Mineraller ise vücudun çeşitli organları içinde yer alırlar ve vücut çalışmasında önemli işlevleri vardır. Kalsiyum, fosfor, magnezyum gibi mineraller, iskelet ve diş yapısında yer alırken demir, kobalt gibi mineraller, kan yapımında rol almaktadır.
C vitamini ve Çinko
C vitamini ve Çinko, bağışıklık sistemimizi sinerjik olarak desteklemektedir. C vitamini, hastalık yapan mikroorganizma ve virüslere karşı vücudu savunan beyaz kan hücreleri ile antikorların sayısını artırır. Yani, vücut savunma hücrelerinin, patojenlerle daha etkili şekilde mücadele etmesine destekte bulunur. C vitamini ve Çinko, vücudun bağışıklığını diri tutma adına çok önemlidir. C vitamini kırmızıbiber, portakal, çilek, brokoli, limon, diğer meyve ve sebzelerde bulunmaktadır. Özellikle narenciye grubu meyveler, bağışıklık sistemini destekleyici C vitamini bakımından oldukça zengindir. Çinko bakımından zengin besinler kümes hayvanları, kırmızı et, fındık, kabak çekirdeği, susam, fasulye ve mercimektir.
D vitamini
D vitamini eksikliğinin, viral salgınlarla ilişkili olduğu bilinmektedir. Yeterli D vitamini alındığı zaman solunum yolu enfeksiyonları azalmaktadır. D vitamininin temel kaynağı güneş ve diyettir. D vitamini ihtiyacımızın %90’ı güneş ışığı aracılığı ile vücutta sentez edilerek karşılanır. Diyet (yiyecek) ile sadece %10’luk bir kısmı karşılanabilmektedir. Mümkün olduğunca güneş ışığı belli saatler arasında, yarım saat kadar alınmalıdır. Yiyeceklerde ise karaciğer, yumurta sarısı ve D vitamini ile zenginleştirilmiş gıdaların (süt, yoğurt vs.) tüketimi artırılmalıdır.
Omega Yağ Asitleri
Esansiyel yağ asitleri olarak ifade edilen omegalar, hayat için mutlaka gerekli olan fakat vücutta sentezlenmediği için gıdalardan alınması gereken yağ asitleridir. Özellikle Omega-3 yağ asitleri çeşitli organlarımıza, bağışıklık sistemine, eklem hastalıklarına kalp sağlığına ve depresyona olumlu tesir eder. Omega-3 açısından zengin yiyecekler somon, sardalye, uskumru, hamsi, palamut gibi deniz ürünleri ile keten tohumu, semizotu, ceviz gibi gıdalardır.
Sıvı Alımı
Salgın sürecinde, beslenme açısından günlük sıvı alımı yani su tüketiminin önemi bir kez daha anlaşılmıştır. Çünkü enfeksiyonel hastalıklarda, artan vücut ısısını dengede tutmak için sıvı alımı çok önemlidir. Günlük ortalama 2 litre su tüketmeye özen gösterin. Kış aylarında bu rakam azabilir fakat yaz aylarında artırılmalıdır.
Probiyotikler-Prebiyotikler
Probiyotiklerin görevleri, patojenlerle savaşmak, bağışıklık sistemini güçlendirmek, bağırsak florasını korumak ve iyileştirmektir. Probiyotik özellik gösterebilecek gıdalar; fermente edilmiş yoğurt, peynir, turşu, sirkedir. Prebiyotikler, mide ve ince bağırsakta sindirilmeden kalın bağırsağa geçerek faydalı bağırsak bakterilerinin aktivitesini artıran karbonhidratlardır. Ana diyet kaynakları; buğday, soğan, muz ve sarımsaktır. Probiyotik + Prebiyotik + Sağlıklı Sindirim Sistemi = Güçlü Bağışıklık
Beslenmede, vücuttaki denge mekanizmasını muhafaza etmek çok önemlidir. Her besinden, günlük önerilen miktar kadar yemek gerekir. Kişi, fıtratına uygun olmayan gıdaları aldığında veya dengeli beslenme alışkanlığını kaybettiğinde; adeta kendi tercihleriyle zorla hasta olur. Öncelikle kendi kendimizin doktoru olmalıyız, aksi halde hasta olduktan sonra iyileşme süreci çok zor olacaktır.
Pandemi Günlerinde Doğru ve Sağlıklı Beslenme Yolları-Yardımcı Kaynak: Gıda Mühendisi Adem Can-İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.
