MutfakSağlıkTarım ve Hayvancılık

Lezzet Efsanesi Leblebi Üretimi ve Leblebinin Faydaları

Lezzet Efsanesi Leblebi Üretimi ve Leblebinin Faydaları yazımızda lezzet efsanesi leblebi üretiminin nasıl yapıldığını, nohut seçimini, leblebi çeşitlerini, leblebi ustalarının önemini ve leblebinin sağlığa faydalarını yazdık.

Lezzet Efsanesi Leblebi-Nohut
Nohut

Anadolu’nun Lezzet Efsanesi Leblebi

Lezzet efsanesi leblebi insanlar tarafından eskiden beri severek tüketilmektedir. İnsanlar temel gıdalarını tedarik ettikten sonra sağlıklı atıştırmalık olan kuruyemişlere de büyük ilgi göstermiştir. Ülkemizde birçok çeşidi bulunan kuruyemişler severek tüketilmektedir. Kuruyemişlere asırlardır tek başına katkı sağlayan en önemli ürünlerden bir tanesi de nohuttur. Nohudun 5 defa farklı şekillerde ve sıcaklık derecelerinde fırınlanması ve soslanması sonucu leblebi ve çeşitleri üretilir.

Ülkemizde leblebi, Çorum leblebisi olarak markalaşmıştır. Çorum leblebisinin yanı sıra birçok yöremizde farklı tatlarda, özellikle; Kütahya-Tavşanlı, Denizli-Serinhisar bölgelerinde de yoğun bir şekilde leblebi üretilmektedir. Leblebinin üretim ağı olarak bu kadar yayılması, çeşitlenmesine de büyük katkı sağlamıştır. İnsanların çok daha beğeneceği farklı ürünler üretilmiştir. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’ne kadar uzanan bir geçmişe sahip olan leblebi, günümüzde 150 çeşide kadar üretilip sofralarımızdaki yerini almıştır.

Nohut üretimi
Nohut

Leblebi Yapımı İçin Nohut Seçimi Neye Göre Yapılıyor?

Her buğdaydan bulgur yapılmadığı gibi her nohuttan da istenildiği gibi kaliteli leblebi elde edilememektedir. Leblebi yapımında özel yetiştirilmiş nohutlar kullanılmaktadır. Soğuğa karşı dayanıklı olan nohut, ülkemizin hemen hemen her yöresinde yetiştirilmektedir. Leblebi için en sık kullanılan ve uygun olan nohut türü Azkan nohutu‘dur. Azkan nohudu sarı 98’lik nohut olarak anılmaktadır. Türkiye şartlarında yetişmeye elverişlidir ve Çorum çevresinde yaygın olarak yetiştirilir. Bunun dışında İç Anadolu’nun birçok kesiminde de tarımı yapılır. Bu nohut türünün seçilmesinde kolay kavrulabilmesi ve leblebi için alt yapısal zemininin daha elverişli olması gibi özellikler dikkat çekmektedir.

Lezzet Efsanesi Leblebi Üretimi ve Çeşitleri
Leblebi çeşitleri

Lezzet Efsanesi Leblebi Çeşitleri

Leblebinin çeşitlerine yönelik yapılan birçok görüş bulunmaktadır. Özellikle üreticilerin belirttiklerine göre 150-200 arası farklı leblebi çeşidi mevcuttur. Bu leblebiler arasında en çok tercih edilenleri; sade sarı leblebi, beyaz leblebi, soslu leblebi, acılı leblebi, çikolatalı leblebi, meyve aromalı leblebi, kırık leblebi vs.

Bu çeşitlerden en çok tercih edileni, üreticilerin ve tüketicilerin ortak görüşü olan ilk zamanlardan beri değişmeyen ve hepimizin bildiği sade leblebidir. Hemen ardından içi daha iyi kavrulmuş olan kırık leblebi gelmektedir. Özellikle çok çeşitli leblebi üretmenin en büyük sebebi ise tüketicilerin talep etmesinden kaynaklıdır. Tüketiciler çeşitlere göre talep ettiğinden, üreticiler de farklı çeşit üretmeye gayret ediyor. Çorum leblebisi bu döngüde sadece 10’a yakın çikolatalı leblebi ile birlikte 200’e yakın çeşide çıkmıştır.

Leblebi Nasıl Üretilir?

Her sanatta ve zanaatte olduğu gibi leblebi üreticiliğinde de işin ustası olabilmek çok önemlidir. Çünkü nohudun leblebi kıvamını alabilmesi için fırınlandığında her aşamada farklı bir kıvamı yakalaması gerekiyor. Bu aşamalarda en önemli faktör de takdir edersiniz ki ustadan geçiyor. İnsan faktörü: İşinin ehli leblebi ustaları yanında en az 8 yıl, en fazla 10 yıl çıraklık yaparak “Çorum Leblebicisi” imalatçısı unvanını alarak ustalık belgesi kazanabilmektedir. İklim özelliklerinin yanı sıra, leblebi ustalarının hünerleri, üretim tekniği ve gerekli araç-gereçlerle bir araya gelince kaliteli bir ürün ortaya çıkıyor.

Leblebi Üretim Aşamaları

Öncelikle en iyi sınıflardan seçilmiş nohutların ısıtılması gerekir. Tuğla ve çamurdan yapılan, ortasında bakır dövme dişli sac bulunan daire şeklindeki ocakta ortalama 15 dakika kavrulur. Sonra nohutlar sıcak olarak telis çuvallara doldurulur. Yaklaşık 10 gün bekletilir. Beklettikten sonra 12 dakika sürecek olan ikinci kavurma işlemi gerçekleştirilir. Yine telis çuvallara doldurulan nohut, 10 gün daha bekletilir. Daha sonra 10 dakikalık üçüncü kavurma işlemine alınır. Yine çuvallara konulan leblebiler 1 gün daha bekletilir. Daha sonra toprak ve kireç karışımı sergiliklere serilip 45 ile 60 gün aralığında bekletilir. Bu işlemin ardından ıslama makinesinde ayarlı bir şekilde su verilerek ıslatılır. Bu halde tekrar çuvallanarak bir gün daha bekletilir. Daha sonra elenir ve asıl kavurma işlemine geçilir.

Kavak ağacından yapılan ve ağaç denilen tokmakla sac üzerinde çevirmek sureti ile ocakta kabuklarından ayrılır. Leblebi kırığı ve kabuğu, kalburda elenerek ayrılır. Yine telis çuvallara konularak en az 1 ay tekrar dinlendirilir.

Bunun ardından kavrulan leblebinin dinlendirme işlemi tamamlandıktan sonra ocakta kızartılır. İsteğe göre leblebi sıcakken tuz, biber (acılı için) veya karanfil serpilir. Bu kısımda çeşitlerine göre soslarla veya baharatlarla birleştirilerek çeşitlendirilmesi sağlanır. Kavrulan leblebi kıl çuvallarda 10 dakika dinlendirildikten sonra satışa sunulur. Nohudun leblebi olma hikayesi yaklaşık 120 gün sürmektedir. Pişirilme işleminde her yakacak kullanılmıyor. Bunun için ocakta yakacak olarak kullanılan malzemenin meşe odunu olması gerekiyor. Leblebi yerken bu işlemleri aklınıza getirin, kıymetini daha iyi anlarsınız.

Şişkinlik

Leblebinin Faydaları Nelerdir?

  • Eğer reflü, gastrit gibi mide rahatsızlıklarınız varsa sık sık tüketmeniz önerilir. Hem mide öz suyunu emer, hem de ağrısız bir mideye sahip olursunuz.
  • İçeriğindeki B6, C vitaminleri; lif ve potasyum sayesinde kalp sağlığını korumaya yardımcı olur. Yüksek orandaki lif sayesinde de kolesterolü düşürücü etkisi vardır.
  • Selenyum, birçok sebze ve meyvede bulunmayan; fakat nohutta bulunan bir mineraldir. Leblebi de nohuttan elde edildiği için Selenyumu almış olursunuz. Kansere neden olan bazı bileşikleri detoksize etmeye yardım eder. İltihaplanmayı engeller, tümörlerin büyümesini önler. Bu şekilde kanserli hücrelerin, tümörlerin çoğalarak vücuda yayılmasını engeller.
  • Özellikle leblebiyi yedikten sonra üzerine su içerseniz toklu hissedeceksiniz. Böylelikle kolay bir şekilde zayıflamanıza yardımcı olacaktır.

Lezzet Efsanesi Leblebi Üretimi ve Leblebinin Faydaları-İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir