İki Dil Bilmenin Avantajları
İki Dil Bilmenin Avantajları yazımızda iki dil bilenlerin onlara kazandırdığı 5 fayda olan iki şeyi aynı anda yapabilme, dikkat kontrolü, mantıklı düşünme, kavrama gelişimi ve kısa süreli hafıza gelişiminin ayrıntılarını yazdık.
İki Dil Bilmenin Avantajları-Osmanlı Zamanında Yabancı Dil Eğitimi
Osmanlı zamanında eğitim kurumlarında öğrenim görenler, eğitimlerinin ilk yıllarından itibaren asgari iki dili ortanın üstü düzeyde öğrenmekteydi. Bu dilleri Arapça ve Farsça oluyordu. İlerleyen süreçlerde bu dillerden gerektiği gibi faydalanıyorlardı. Son dönemlerde ise bu iki dile bir batı dili olan Fransızca eklenmiştir. Eğitim görmüş ortalama bir Osmanlı vatandaşı 3 dil bilen, hayli donanımlı bir şahsiyet olarak yetişmeye başlamıştı. Dil becerisi kazanan Osmanlılar, kendi dilini daha iyi konuşabiliyorken, yüksek seviye metin okuma ve pek çok konuda derinlikli yazılar yazabilen kişiler olmuşlardı.
İki ve Üzeri Dil Bilmenin Avantajları
Günümüzde birden fazla dil konuşabilen yalnızca iş ararken ya da seyahat ederken faydasını görmez. Bunlar yabancı dil bilmenin görünen kısımlarıdır. Bunlar dışında fazla yabancı dil bilmenin zihnimize çok faydası vardır. Muhtemelen en az iki yabancı dil bilmenin yaşlılığa bağlı beyin hastalıkları olan bunama ve Alzheimer‘ı ötelediğini duymuşsunuzdur. Bunun yanı sıra gençken de 5 önemli faydası bulunmaktadır.
1-İki Dil Bilenler İki Şeyi Aynı Anda Yapabiliyor
2 dil öğrenerek büyüyen çocuklar, tek dil konuşabilenlere göre bir işten diğerine daha kolay geçebilmektedir. Çocukların beyinleri sürekli olarak bir dilden diğerine geçebilmeye şartlanmaktadır. Bu durum aynı beceriyi bir diğer işe de aktarabilmeyi sağlamaktadır. Yapılan araştırmada; tek ve 2 dil bilen çocuklara, bilgisayar üzerinde bir takım dizi resmi seyrederlerken bir de tuşa basmaları söylenmiş. Gösterilen resimler tek tip ve basılacak tuş da tek olunca her iki grubun hızı da aynı olmuş. Fakat resim kategorisi artınca ve tuş sayısı fazlalaşınca 2 dil bilen çocukların tuş değiştirme hızları artmıştır. Bir başka araştırmada; tek dil bilen ve 2 dil bilen bireyler direksiyon başına geçirilmiştir. Birkaç işi aynı anda yapmaları söylenmiş. 2 dil bilenlerin bu işi tek dil bilenlere göre oldukça rahat yaptığı görülmüştür. İki dil bilmek, iki şeyi aynı anda yapma meziyeti kazandırmaktadır.
2-Dikkat Kontrolü Sağlıyor
İki dili konuşup anlayabilenler, konuşurken ya da dinlerken meşgul olmadıkları öteki dili “engelleyebilmeyi” öğrenmelidir. Bu öğrenim kişilere gündelik hayattaki işlerde dikkatlerini arttırmayı ve zihnen çabucak dağılmamayı sağlar. Northwestern Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada, basit bir ses kişilere dinletilmiştir. Bu işlem ile beyin sapında oluşan ses dalgalarını ölçmeyi amaçlamışlardır. Tek dil ve iki dil bilenler bu sesi aynı biçimde algılamışlardır. Fakat arka planda iki bir ses oluştuğunda, iki dil bilen o gürültüyü engelleyip esas olan sese yoğunlaşmakta daha başarılı olduğu gözlenmiştir. Günümüzde de dikkati toplama oldukça zor bir eylemdir.
3-Mantıklı Düşünme
Her hangi bir şey üzerine iki farklı dilde düşünmek daha mantıklı kararlar verebilmeyi sağlamaktadır. Ekonomik terim olan “kayıptan sakınma“yı tek dilliler daha fazla yaşamaktadır. Örnek vermek gerekirse; elinizde 5 lira var ve bu 5 lirayı vererek 10 lira kazanma ihtimaliniz bulunmaktadır. Fakat kişi kaybetmek korkusuyla elindeki 5 liradan vazgeçemiyor. Elindekinden olma korkusu ağır basıyor. Chicago Üniversitesinin yapmış olduğu araştırmada iki dil bilen insanların kayıptan sakınma duygusuna pek teslim olmadığı görülmüştür. Özellikle ilgili durum konuşulan ikinci dille karşılarına geldiyse kararlarını verebilmektedirler. Kişinin bildiği ikinci dil, ana dil kadar duygusal kararlar vermiyor. İki dilli insanların paralarını akıllıca ve erkenden bir şeylere yatırabilme kabiliyetleri yüksek olmaktadır.
4-Kavrama Gelişimi
İki dilli bir insan bir dilden diğerine geçerken beyni dikkatle “iz sürüyor”dur. Küçük detayları kovalamaya alışan beyin, çevrede olup biten diğer basit ve küçük değişimleri daha iyi fark etmektedir. Çok erken dönemlerinde bile bebekler, konuşulan diller arasındaki farkı ayırt etmeye başlamaktadır. Tek dilli bebeklerde bu kabiliyet yavaş yavaş yok olmaktadır. 2 dil bilen bebeklerde konuşulan dilleri bilmeseler dahi, ayırt edebilme becerisi yüksek olmaktadır. Bu denemek isteyen bilim adamları, bebekleri sesi kısık bir TV karşısına oturtmuştur. Spiker İngilizce ve Fransızca konuşmuş, bebekle bir süre sonra izlemekten sıkılmıştır. Fakat aynı spiker üçüncü bir dil konuşmaya başladığında ise 2 dil konuşabilen çocuklar tekrardan spikeri izlemeye başlamıştır. Kavrayış hayatın bir çok alanında insana faydalı olacaktır.
5-Kısa Süreli Hafızanın Gelişimini Sağlaması
İki dil öğrenmeyi deneyenler bilirler. Yeni kelimeler, deyimler, dil bilgisi kuralları, şablonlar vs. öğrenebilmek ve zihinde depolayabilmek hayli zaman alan bir durumdur. Bu çalışma iki dilli insanların kısa süreli hafızalarının diğerlerine göre daha iyi olmasını sağlamaktadır. York Üniversitesi çocuklara kısa süreli hafıza gibi bir takım idrak fonksiyonların kontrol edildiği bir dizi test uygulamıştır. Bu teste göre iki dilli çocuklar tek dilli çocuklardan daha fazla puan almıştır. İki dilli çocukları bir dizi maddenin verildiği sıralamayı daha iyi hatırladıkları ortaya çıkmıştır. Kısa süreli hafızanın güçlü olması anlık bilgilerin hafıza da tutulmasını sağlayacaktır ve hayatta kolaylık sağlayacaktır.
İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.
