Gıda Katkı Maddesi Nedir? Katkı Maddelerinin Yaygınlığı

Gıda Katkı Maddesi Nedir? Katkı Maddelerinin Yaygınlığı yazımızda gıda katkı maddesinin ne olduğu, günümüzde ne oranda kullanıldıkları ve sağlığımıza ne gibi etkileri olduğunu yazdık.

Gıda Katkı Maddesi

Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Tebliği’ne göre katkı maddesi, besleyici değeri olsun veya olmasın, tek başına gıda olarak tüketilemez. Teknolojik bir amaç doğrultusunda üretim, muamele, işleme, hazırlama, ambalajlama, taşıma veya depolama aşamalarında gıdaya ilave edilmektedirler. Kendisinin ya da yan ürünlerinin, doğrudan ya da dolaylı olarak bir gıdanın bileşeni olması beklenen maddelerdir. Gıdanın duyusal özelliklerini geliştirmek, tat, koku, renk ve yapısal özelliklerini istenilen hale getirmek, gıdanın raf ömrünü uzatmaktadır.

Üretim proseslerini kolaylaştırmak ve hızlandırmak içinde kullanılmaktadırlar. Gıda katkı maddelerinin kendi başlarına besleyici değerleri yoktur. Bunların üretim ve tüketimleri her geçen yıl artmaktadır. İşlevi ve kullanım amacına göre yaklaşık 25 farklı grup gıda katkı maddesi bulunmaktadır. Dünya genelinde 4000’den, Türkiye’de 300’den fazla katkı maddesi kullanılmaktadır. Katkı maddelerinin kullanımı, gıdanın belli özelliklerini iyileştirse de genel olarak doğallığını bozar.

Bu maddelerin içerisinde bazılarının sağlığa bilinen bir zararı bulunmazken, bazıları ise çok ciddi hastalıklara neden olabilmektedir. Başta kanser olmak üzere, bağırsak ve böbrek fonksiyon bozukluklarına, kalp damar hastalıklarına, hipertansiyona, nörolojik hastalıklara, obezite ve ona bağlı hastalıklara, çocuklarda hiperaktivite, anksiyete bozukluğu, dikkatsizlik, beyin fonksiyonlarında azalma gibi farklı ağır sonuçlara neden olabilirler.

Özellikle fabrikasyon ürünlerde çok daha çeşitli ve yüksek miktarlarda bulunsalar da doğal ve hiçbir katkıya maruz kalmadığı düşünülen temel gıdalara da farklı maddeler eklenebilmektedir.

Günümüzde Katkı Maddelerinin Üretilme Durumu

Modern çağda, katkı maddelerinin üretiminde kaynağı ya da temini konusunda hiçbir hassasiyet ve kriter güdülmeyip, tamamen sonuç ve etki odaklı çalışılmaktadır. Bir katkı maddesinin insan tüketimine uygun olup olmadığı en son düşünülen kriterdir. Buna bağlı olarak her türlü kimyevi, hayvan, bitki veya mikroorganizma kaynaklı katkı maddesi mevcut ve yaygın olarak kullanılmaktadır.

Yasalarda gıda katkı maddelerinin kullanımında herhangi bir yasak yoktur. Her türlü gıdada kendi içinde izin verilen farklı katkı maddeleri kullanılabilmektedir. Bununla beraber bazı gıdalarda bazı maddelerin kullanımı yasak olabilir. Ancak yasaklanan katkı maddesi genellikle o ürünün albenisini yükselttiğinden çoğunlukla tağşiş edilir. Yani yasal olmayan bir şekilde, hile olarak gıdaya karıştırılabilir.

Gıda katkı maddeleri, gıdaları sadece sağlık ve doğallık yönünden etkilemez. Birçok katkı menşei itibariyle dinen şüpheli veya haramdır. Müslümanların tüketimine uygun katkı maddeleri de mevcuttur ancak sayıları çok azdır. Bazı maddeler doğrudan haram olabileceği gibi bazıları kaynağı itibariyle helal ya da haram olabilir. Kaynağı bilinmiyorsa şüpheli durumuna düşer. Gıdalarınızı alırken içeriğine mutlaka göz gezdirin. Tedbirli olmak sizi birçok sıkıntıdan kurtaracaktır.

Yardımcı Kaynak: Helali Arama Stratejileri-İnsan ve Hayat Kitaplığı