Çocuğunuz Soru Sormaya Başladıktan Sonra Ne Yapmalısınız?

Çocuğunuz Soru Sormaya Başladıktan Sonra Ne Yapmalısınız? yazımızda 3 yaşına gelen çocuğunuzun sorularına nasıl karşılık vermeniz gerektiğini ve soru sormayan çocuğun problemini yazdık.

Çocuğunuz Soru Sormaya Başlıyor

Çocuğunuz soru sorduğu an, bilin ki zihinsel kapasitesi artmakta ve gelişmektedir. Sormaya başladılarsa, artık sol beyin lopları çalışmaya başlamıştır. Bu şekilde mantıksal düşünce becerileri ortaya çıkmaktadır. Çocuklar, 2,5-3 yaşında günde ortalama 300 soru sorabilirler. Çocuklar sorarlar, bulundukları ortama ayak uydurabilmek için kuralları öğrenmek isterler. Meraklarını tatmin etmek ve keşfetmek isterler.

Peki bu sorular karşısında ne yapacaksınız, nasıl karşılık vereceksiniz?

Önce çocuğunuzu dinleyin. Dinlerken onun seviyesine inin, fiziki olarak da inin, eğilin veya yanına çömelin. Olmadı oturuverin, aynı hizada dinleyin. Gözlerine bakın. Fakat öyle bir bakın ki bakışınız, en azından onun kadar meraklı ve ilgili olsun. Ne demek istediğini, neyi sorduğunu ve gerçekte neyi öğrenmek istediğini anlamaya çalışın.

Sorusunu onun anlayabileceği sadelikte ve netlikte cevaplandırın. Eğer bilmiyorsanız, bilmiyorum, beraber araştıralım, öğrenelim, deyin.

Çocuklar, “Neden?” diye sorarlar. Bu, o kadar önemli bir sorudur ki yaşımız ilerledikçe bu sorunun kıymetini unuturuz, değerini kaybederiz. Bunu unutmakla, aslında sorgulama kabiliyetimizi de kaybetmiş oluruz.

Çocuk, “Neden?” diye sorar. Çünkü merak ediyordur. Çünkü keşfediyordur.

Neden diye sorar, her şeyin bir sebebinin olduğunu düşünür. Her şeyin bir açıklaması olabileceğini zanneder. Her şeyde bir dayanak, bir mesnet, bir sebep arar. Neden sorusu, sebep-sonuç ilişkisi kurdurur.

Çocuğun bütün sorularını cevaplayamasanız dahi önemli olan, onun merak duygusunu köreltmemektir. Bu konuda ona yapabileceğimiz en önemli fayda, onun sorma zevkini elinden almamaktır. Çünkü;

Sorabilen çocuk, özgüven sahibidir. Sorabilen çocuk, öğrenmeye açıktır, kendisini çabuk geliştirir. Ayrıca sorularına cevap alan çocuk, kaygıdan uzak olur, sakinleşir.

Çocuklar Neden Aynı Soruları Tekrar Tekrar Sorarlar? Bu Durumda Ne Yapmak Gerekir?

Çocuklar bazen aynı soruyu 30 defa sorabilirler. Bu durumda, öncelikle sabretmek gerekir. Eğer bıkkınlık gösterir ve cevap vermezseniz, kendisini size kapatabilir. Peki, nasıl doğru cevap vereceğiz? Mesela “Bu nedir?” diye sorar. Diyelim ki sorduğu şey cüzdan olsun. Cevap olarak siz, cüzdan dersiniz. Sonra tekrar sorar. Bu nedir? Siz yine cüzdan dersiniz. Üçüncü ve daha sonraki sorularda cevaplama usulü şu şekilde olabilir:

Bu cüzdan.

Bu bir cüzdan. İçine kartlarımızı koyarız.

Evet, bu cüzdan. İçine para koyarız.

Evet, bu bir cüzdan. İçine bu tür şeyler koyarız.

Burada dikkat ederseniz farklı cevaplar vermek yerine, vermiş olduğum cevapları geliştirerek söylüyorum. Bu cüzdan diye başlamazsam, kafası karışabilir, zihnini rahatsız edecek farklı şeyler düşünebilir. Hem cevap veriyorum hem de bir önce verdiğim cevabı geliştirerek söylüyorum.

Cevaplarınızda kelimeleriniz, ses tonunuz, fiziki duruşunuz, bakışınız ve duygu durumunuz çok önemlidir. Burada duygularınıza dikkat edin. Olumsuz duygular yansıtmayın ki çocuğunuzun soru sorma becerisi körelmesin.

Çocuğunuzun sorularını cevaplamak için vaktiniz müsait olmayabilir. Aceleniz vardır, işiniz vardır. Peki, bu durumda ne yapacaksınız? Belki şu cevaplar işinizi kolaylaştırır.

-Evet, çok güzel bir soru sordun. Bunu daha sonra geniş bir vakitte konuşalım.

-Oooo yine süper bir soru sordun. Ama şimdi biraz işlerim var. Mutlaka bunu konuşmalıyız.

-Bu güzel, etkileyici soruya sen de cevap verebilirsin. Hadi bakalım, benim yerime sen düşün, sen cevap ver.

Çocuğun Soru Sormaması ve Zihinsel Gelişimi

Eğer 3 yaşına geldiği halde hala soru sormuyorsa, bu duruma çok dikkat etmek gerekir. Çünkü öğrenmek istemeyen, merak etmeyen ve soru sormayan çocuğun bu durumu, normal olmayabilir. Genellikle bunun sebebi, ebeveynlerin baskıcı, sınırlayıcı ve ilgisiz tutumluları olabilir.

Çocuklarınızın zihinsel kapasitelerini geliştirmek için soru sormalarını teşvik edin. İlgi gösterin, özellikle soru sorduklarında asla baskılamayın, alakasız davranmayın ve sorularına sınır koymayın. Sizler de meraklı olur, araştırmacı olursanız, bu özelliğiniz illaki çocuğunuza da yansıyacak ve merak duygusunu geliştireceksiniz. Merak duygusu gelişen çocuk, sormaya başlar. Soran çocuk, zihinsel olarak gelişir.

Çocuğunuz Soru Sormaya Başladıktan Sonra Ne Yapmalısınız?-Kaynak: Doç. Dr. Şahin Oruç-İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.