Bebeklerin 5 Yaşına Kadarki Dil Gelişimi yazımızda araştırmalar sonucu, ortalama veriler kullanılarak bebeklerin anne karnından 5 yaşına kadarki dil gelişimlerini ve ailelerin dil gelişimlerini takip etmelerini yazdık.
Bebeklerin Gelişim Farklılıkları
Bebekler büyümeye başladığı zaman, anne ve babası ondan birkaç kelime duymak ister. Genellikle bebeklerin ilk kelimeleri dede veya babadır. İlk kelimenin hangisi olacağına dair anne ve baba, bebeğine “anne ve baba” kelimelerini söyleterek yarışırlar. Bebek gelişiminde genetik ve cinsiyet farklılıkları büyük etken oluşturmaktadır. Bu nedenle diğer bebeklerle kıyaslama yapılması doğru değildir. Her bebeğin gelişimi birbirinden farklı olacaktır. Bebek gelişimine göre uygun zamanda konuşmaya başlayacaktır. Her bebek yürümeye başladığı zaman bu alana yoğunlaşır ve dil gelişimi duraksar, fakat ardından tekrar konuşma gelişimini sürdürür. Ailelerin bebek kıyaslaması yapmasına bu nedenle gerek yoktur.
Bebeklerin 5 Yaşına Kadarki Dil Gelişimi
Bebeğin dil gelişimi ilk önce anne karnında başlar. Belirli bir olgunluğa gelen bebek, dışarıdan belli seviyedeki sesleri algılar ve dil gelişiminin ilk aşaması başlar. Bebek ilk olarak annesinin kalp sesini duyar. Daha sonra annesinin konuşmalarını da işitir. Bebeğin doğumdan sonra annesinin sesini duymasıyla sakinleşmesi de bu sayede olmaktadır. Bebek annesinin sesine yabancılık çekmez. Bebek anne karnındayken duymuş olduğu ani seslere tepki verebilmektedir. Yüksek sesli şeylere hareket ederek tepki verir. Çocuklar anne karnında başlamış oldukları işitme duyusuyla konuşma yeteneğini edinirler. Dili öğrenmek için sadece duymak ve tekrar etmek onlar için yeterli olmaktadır. Hiçbir öğrenim görmelerine gerek yoktur. Çocuğun dil ediniminde sağlığı, biyolojik etkenleri, cinsiyeti ve zekası büyük etkiye sahiptir. Annenin sağlığı, ebeveyn eğitimi ve mesleği, kardeş sayısı, kaçıncı kardeş olduğu, sosyoekonomik durum, televizyon, oyuncak, yaşanılan yerde belirleyici olmaktadır. Bu kadar etkenin olduğu dil gelişiminde çocukları birbirleriyle kıyaslamak gereksizdir.
Aileler Bebeklerinin Dil Gelişimini Takip Etmelidir
Çocukların konuşamaması, olması gerekenden geç veya az kelime ile konuşma, birçok hastalığın teşhisi için ipucu vermektedir. Aileler bu nedenle çocuklarının dil gelişimini de yakından takip etmelidir. Herhangi bir aksaklıkta doktora başvurulması gerekir. Bu dikkat ise, bebek kıyaslama ile değil, olması gereken ortalama çocuk dil gelişimi verileri ile yapılmalıdır. Dünyadaki bütün çocukların ilk bilinçli kelimeyi üretme zamanına kadar geçen süreçteki özellikleri aynıdır, fakat bebeğin biyolojik gelişimi ve çevresine bağlı olarak hızı ve zamanlamasında değişimler yaşanır.
Agulama Dönemi
Yeni doğmuş bebeklerin çoğunun davranışları reflekslerden ibarettir. Bebeklerin 2-4 ay arasındaki dönem agulama aşamasıdır. Türkiye’de çocuklar üzerinde yapılan araştırmaya göre, ikinci ayda bebekler ile olan sözel iletişim çok önemlidir. Bu aydaki bebek ile olan iletişim, bebeğin dil gelişimini olumlu yönde etkilemektedir. Sağır bebeklerde bu aylarda aynı sesleri çıkarmaktadır. Bu eğilim bebeklerde doğuştan gelmektedir.
Seslerin Çıkmaya Başlaması
Dördüncü ve altıncı aylarda olan bebeklerde dil kontrolü artar ve refleksif olan sesler artık amaçlı bir şekilde çıkar. Altıncı ve onuncu aylarda işitme çok daha önemli hale gelir. Bebeğin bu aylar arasında duyduğu şeyler ilgisini çekmeye başlar. Bebek kelimeleri algılamaya başlar ve sık kullanılan kelimelerin farkına varır. İlk yılın sonuna doğru bebek ses üretmeye başlar. Süt yerine “nana”yı kullanabilir.
Bebeklerin 5 Yaşına Kadarki Dil Gelişimi Takip Etme
Ortalama olarak 12 aylık olan bebekler, ilk anlamlı kelimesini söyleyebilmektedir. 12-18 aylık bebekler kelime söyleyebilir, fakat ailesi dışındakiler bu kelimeleri anlamayabilir. 18 aylık olan bebeğin 50 kelimelik bir kelime dağarcığı olmaktadır. 18 aylık ve 2 yaş aralığında olan bebekler, 2 kelimelik cümleler kurabilmektedir. 2-3 yaş aralığında 3 ve daha fazla kelimelik cümleler kurmaya başlar. 4 yaşına gelen çocuk ise kısa şiir, tekerleme ve bilmece gibi edebiyat türlerini söylemekten zevk alır. Duygularını söylemekte zorlanır, fakat ifade edebilir. Çocuk 5 yaşına geldiğinde artık konuşmaları anlaşılır. Çocuk çok konuşur, çok soru sorar ve yetişkinler gibi uzun cümleler kurmaya çalışır. Çocuk kendini ifade etmeye başlar ve işlerini tek başına yapmaya başlar.
Bebeklerin 5 Yaşına Kadarki Dil Gelişimi-İnsan ve Hayat Dergisi‘nden yardım alınmıştır.