Bademcik İltihabı ve Geniz Eti Büyümesi yazımızda bademcik iltihabının çocuklarda nasıl geliştiği, Bademcik iltihabı tedavisi, geniz etinin çocuklarda nasıl oluştuğu ve tedavisini yazdık.
Bademcik ve Geniz Eti
Bademcik ve geniz eti doğuştan itibaren insan vücudunda bulunmaktadır. Bağışık sistemindeki organlardır. Bademcik ve geniz eti çeşitli antikorlar sentezlemektedir. Vücudumuza girmeye çalışan mikropları ve yabancı maddeleri durdurmaya çalışıyorlar. Bademcik ve geniz eti büyüyerek veya sıklıkla iltihaplanarak sorunlara yol açabilmektedirler. Özellikle çocuk yaşlarda yaşanan bu iltihaplanmalar büyük bir sıkıntı oluşturmaktadır.
Bademcik İltihabı
Bademcikler boğazımızın arka kısmının her iki yanında bulunmaktadır. En çok rastlanan rahatsızlık ise kronik bademcik iltihabıdır. Bademcik iltihabında 1 yıl içerisinde üçten fazla tekrarlanma olduysa bu kronikleşmiş bademcik iltihabıdır. Bunun dışında bademcikler iltihaplanmadan da büyüyebilmektedir. 1. 2. ve 3.derece büyümeler olarak adlandırılmaktadır. 3.derece bademcik büyümesinde bademcikler birbirlerine yapışık ve en kötü durumda olmaktadır.
Çocuklar bademcik rahatsızlığı için geldiğinde eğer 3.seviyede bir büyüme var ise yutkunmada epey bir güçlük çekmektedir. Bademciklerde iltihaplanma yok ise de gece nefes alma sorunlarına, genel nefes almada zorluğa ve horlamaya neden olmaktadır. İltihaplanmadığı halde büyüyen bademciklerin en büyük nedeni ise alerjik durumlardır. Bunun yanında genetik yatkınlıkta bademciklerin büyümesine neden olmaktadır.
Geniz Eti
Geniz eti ise burnumuzun arka tarafında ve küçük dilin arkasında yer almaktadır. Ağız muayenesi ile görülmemektedir. Bademcik gibi bağışık sistemini korumaktadır. Geniz eti normalden büyük olabilir. Ergenlikle birlikte geniz eti küçülmektedir. Geniz eti muayenesi burnun arka tarafından kameralar ile yapılmaktadır. Daha ayrıntılı bakmak için yanlardan filmlerde çekilebilmektedir. Gece uykusunu durdurması, nefes darlığı, kulak iltihabı gibi durumlara neden olduğu zaman cerrahi işlem uygulanmaktadır.
Geniz eti olan çocuklar günlük hayatta kendilerini belli etmektedir. Özellikle yemek yerken burundan rahat nefes alamadıkları için ağızlarını açmak zorunda kalıyorlar. Geceleri çocukta horlama görülmektedir. Gece uykusunda nefesin durması ve 10 saniye kadar nefesin geri gelmemesi uyku apnesi olması da geniz etinin büyüdüğüne işarettir. Geniz eti olan çocukların yüz hatları da değişmektedir. Normal çocuklar gibi yüz ifadeleri olmamaktadır. Geniz etine bağlı yüz değişikliği meydana gelmektedir. Bu çocuklarda ağzın sürekli açık durmasına bağlı çenenin üst kısmında öne doğru ilerleme, alında belirginleşme, burun kanatlarında büyüme gibi yüz değişiklikleri görülmektedir. Geniz eti ameliyatı olduktan sonra bu değişiklikler zamanla geçecektir.
Bademcik İltihabı Tedavisi İçin Ameliyat Yapılma Durumları
Bademcikte her türlü önlemin alınmasın karşın senede 3 den fazla bademcik atağı geçiren çocuklarda ameliyat olunması gerekir. 2 yılda 5 ve 3 yılda 7 atağı geçen bademciklerde de ameliyat gerekir. Uykuda nefes durması en önemli gerekçedir. Bademcik büyümesi ilaçlarla ve diğer yöntemlerle gerilemiyorsa bademcik ameliyatı yapılmaktadır. Alt solunum yollarına neden olan bir bademcik iltihabının da olması bademcik ameliyatının yapılmasına neden olmaktadır. Çocuğun ağzında bademcikten dolayı sürekli balgam olması da bademcik ameliyatı olmasını gerektirmektedir.
Tümör oluşturma ihtimali yetişkinlerde daha sık görülmektedir. Bademcik ameliyatı genel anestezi ile çocuk tamamen uyutularak yapılmaktadır. Ağız açılarak iltihaplı bademcikler çıkartılır. Kalan dokular bağlanır veya özel yakıcılar ile yakılarak kanamalar durdurulur. Lazer ile de kesim işlemi yapılmaktadır. Tedavilerde çok büyük farklılıklar yoktur. Bademcik ameliyatı olan çocuklar en az 24 saat klinikte gözlenmektedir. Katı gıdalar alamazken sıvı gıdalar çocuğa verilmektedir. Katı gıdalar yiyebilecek hale geldiğinde çıkarılmaktadır. 1 hafta sonra normal yeme düzenine kavuşmaktadırlar.
Geniz Eti Ameliyatı Yapılması
Geniz eti ameliyatı olmadan önce çocukların alerjik rahatsızlıkta kullanılan ilaçların ve spreylerin kullanılmasıyla %50-60’ının ameliyat olmaktan kurtulduğu görülmektedir. Geniz eti tekrarlayan alt solunum yollarına neden olmuyorsa, nefes durmasına neden olmuyorsa, orta kulak iltihabına neden olmuyorsa ilk önce alerji tedavisi uygulanır. Alerji tedavisi 6-12 hafta kadar uygulanır. Bu dönemden sonra şikayetleri gerileyen çocuklar ameliyat edilmemektedir.
Bu tedaviye yanıt vermeyen 12 hafta sonunda orta kulakta sıvı birikmesi oluşması olan, tekrarlayan alt solunum yolları iltihabı var ise, gece uykuda nefes durması oluyorsa ayrıca bademcik ameliyatı da yapılması gerekiyorsa geniz eti ameliyatı yapılmaktadır. Bademcik ameliyatı ile aynı pozisyonda yapılmaktadır. Geniz eti genellikle kazıyarak alınmaktadır. Tampon koyularak kanama durdurulur ve tamponlar alınır. O bölge temizlenir ve ameliyat bitirilir. Geniz etinin tekrarlama ihtimali %7-15 arasındadır. ilk 24 saatten sonra hasta taburcu edilmektedir. Kulak iltihabı olan çocuklara kulak tüpü de takılmaktadır.
Bademcik İltihabı ve Geniz Eti Büyümesi-Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Dr. Mustafa Suphi Elbistanlı’nın videosundan yardım alınmıştır.