Acil Tıp Uzmanlığı ve Acillerde Öncelik Sırası

Acil Tıp Uzmanlığı ve Acillerde Öncelik Sırası yazımızda acil tıbbın ülkemizde oluşmasını ve gelişmesini, acil tıp uzmanlığının zorluğunu, temel yaşam desteğini, triaj sistemi ve hastaların acilleri kullanım önceliğini yazdık.

Acil Tıp Uzmanlığı

Acil tıp insanların sağlığı için çok önemlidir. Ülkemizde acil tıp uzmanlığı 25 yıl önce gelmiştir. Daha önceleri Tıp Fakültelerinde böyle bir bölüm yer almamaktaydı. Acil tıp uzmanlığı okutuluyor olsa da günümüzde yeteri kadar acil tıp uzmanı bulunmamaktadır. Acil tıp uzmanlığı eğitiminde tıp fakültesi bittikten sonra 4 yıllık bir uzmanlık eğitiminden sonra uzmanlık verilmektedir. Diğer uzmanlık dalları gibi uzun bir süreci bulunmaktadır. Acil tıp uzmanları, acil tıp kliniklerinde çalışmaya başlamaktadır. Diğer uzmanlık dallarına göre yeni bir branştır ve yeteri kadar uzman yoktur.

Acil tıp uzmanlarının bütün hastalıklara karşı bilgi sahibi olması gerekir. Diğer uzmanlar gibi tek bir alanda değil birçok alanda hastaları tedavi etmektedirler. Acil tıbba gelen kişilerin hastalığını bulmak acil tıp uzmanlarının işidir. Acillerde triaj sisteminin bulunmasının da en büyük nedeni hastaların ağırlık seviyelerinin belirlenmesidir. Hastaların acillik seviyeleri belirlenir.

Temel Yaşam Desteği

Temel yaşam desteği, acillerde uygulanan ileri yaşam desteğinin halk tarafına uyarlanmasıdır. Temel yaşam desteği hayati fonksiyonlar olan kalp ve solunum durması yaşayan kişilere uygulanır. Acil tıpta bu işlem ileri yaşam desteği olarak tanımlanmaktadır. İleri yaşam desteğinin temel yaşam desteğinde farkı tıbbi işlemler eklenmesidir. İlaçlar, tıbbi uygulamalar v.s Temel yaşam desteği eğitim konusunda normal vatandaşlar kurslardan eğitim alabilmektedir. Özellikle sosyal hayatta kalbi ve solunumu duran kişilere nasıl yaklaşılması gerektiği öğretilmektedir. Bu konu hakkında insanların ciddi eksikleri bulunmaktadır.

Acil Tıpta Hastanın Öncelik Sırasını Belirlemek

Acil tıpta hastanın hayatı söz konusu varsa bu acil bir durum olarak görülür. Halk arasında ise aciller, işlerinin acil olduklarını belirtenlerin daha sık kullandığı yerler olarak görülmektedir. Acile gelen her hastanın kendisine göre acillik bir durumu vardır. Bu acilliklerin gerçek anlamda ayırt edilmesi gerekir. Acil tıp uzman sayısının az olmasından dolayı gerçekten hayati durumu söz konusu olan kişilerin acilleri kullanması gerekir. Aciliyete göre belirli alanlar oluşturulmuştur. Bu alanlar renklerle ayrılmıştır. Kırmızı, sarı, yeşil ve siyah renkler bulunmaktadır.

Triaj Sistemi

• Kırmızı triaj sistemi: Müdahale edilmediği takdirde yaşamsal problemin ortaya çıktığı en önemli gruptur. Bu grupta olanlar kalp krizi, trafik kazaları, inme, beyin kanamaları bu grupta tedavi edilmektedir.
• Sarı triaj sistemi: Kırmızıya göre biraz daha bekleyebilir fakat ilk yarım saat içerisinde bakılması gereken ve uygun olunduğunda hemen bakılması gereken hasta grubunu göstermektedir. Bu gruptakiler yaşamsal durumu bozmayan bir nefes darlığı, kanamaya neden olmayan bir hipertansiyon hastası, karın ağrısı ciddi olan hastalardır.
• Yeşil triaj sistemi: Gereksiz acil servis kullanımının en yoğun olarak yaşandığı yerdir. Bekleyebilecek olan hastaların oluşturduğu gruptur. 3 saate kadar bekleyebilecek olan hastalar burada beklemektedir. Üst solunum yolu enfeksiyonları, boğaz ağrıları, öksürükler, hafif ateşin olduğu durumlarda hastalar bu alanda muayene olmaktadır.
• Siyah triaj sistemi: Ölü olanlar veya yaşama olasılığı çok düşük olanlar bulunduğu bölgedir.

Uyarı: Ramazan ayında sıvı alımının düşüklüğü nedeniyle çokça acil servislere gidilmektedir. Ramazan ayında iftardan sahura kadar aralarda bolca su içilmesi önerilmektedir.

Acil Tıp Uzmanı Uzm. Dr. Fatma Cesur’un videosundan yardım alınmıştır.