Selfie Çekmek Hastalık mı? yazımızda son yıllarda artan selfie çekme çılgınlığının kimleri daha çok etkilediği, selfie çekmede psikolojik etkenler, en çok selfie çekenlerin ortak özelliği, özgüven eksikliğinin etkisi ve selfie çekimine karşı ailelere tavsiyeleri yazdık.
İnsanlar Arasında Selfie Çekmek Neden Arttı?
Selfie çekimlerinde %17.000’lik bir artış söz konusudur. Selfie çılgınlığıyla birlikte insanların hikaye oluşturma hevesi daha da çok artmıştır. Yüz yüze iletişimde, kendimizin nasıl göründüğüne ve karşıdaki kişinini bizim hakkımızda nasıl düşündüğüne önem veririz. Sosyal paylaşım platformlarında ise bu durum daha kolaydır. Selfie çekerken de kişi en sevdiği ve gözüne en güzel gelen fotoğrafı seçer ve düzenlemesini yaparak paylaşır. Daha iyi görünmeyle orantılı olarak daha çok beğeni alacağı psikolojiyle bu işlem yapılır. Yapılan araştırmalara göre de bu işlemler doğrulanmıştır.
Özellikle ergenlikle başlayan 15-25 yaş arasındaki gençlerin kimlik gelişiminde bu durumdan daha çok etkilendikleri görülmektedir. Selfie çekmek bu yaş aralığındaki gençlerin kendilerini tanımalarına ve akrabalarından gelecek olan geri bildirimlerin onlara olumlu katkı sağlamasına yardımcı olmaktadır. Gençlerin ihtiyaç duyduğu popüler olma ve bir gruba ait olma durumu da paylaşılan fotoğraflar ve diğer medyalarla sağlanmaya çalışılmaktadır. Gençler ayrıca görünüşleri, yeni aldıkları eşyaları, içinde bulundukları mekanlar hakkında fikir almak içinde paylaşımda bulunmaktadır. Kişinin kendisi hakkında müsbet konuşulması, beyinde haz bölgelerini harekete geçiren bir süreçtir.
Selfie Çekmek İçin Daha Çok Çaba Harcayanların Ortak Özellikleri
Sosyal medyada paylaşılan selfi’lerde en çok ilişkilendirilen kişilik özelliği narsizmdir. Narsizm, kişinin kendine duyduğu saygıyı abarttığı, bir çeşit kendini beğenme halidir. Narsistik özellikleri fazla olan kişiler, sosyal medyada daha aktiftir. Daha çok paylaşımlarda bulunurlar, profil fotoğrafı için daha çok zaman harcarlar, daha çekici fotoğraflar paylaşırlar. Bu özellik dışında empati azlığı ve bakış açısı darlığı durumları da selfie paylaşımlarının çokça yapılmasına neden olmaktadır.
Özgüven Eksikliğinin Selfie İle Olan İlişkisi
Özgüven eksikliği de selfie paylaşımları ile kapatılmaya çalışılmaktadır. Çocukları büyürken anne ve babasından yeterince takdir görmelidir. Bu süreç başarısız olursa ailesinden alamadığı beğeniyi çocuk dışarı da arayacaktır. Bu bağlamda selfie paylaşımı ile kişiler; takipçi, beğenilme ve paylaşım sayılarını takip ederek, iyice derinlere işlemiş yetersizlik duygularını telafiye çalışmaktadır. Eksik kalınan yanlar selfie ile tamamlanmaya çalışılmakta ve narsistik doyum sağlanmaktadır.
Yapılan araştırmaya göre; kişilerin paylaştığı selfie için yeterince beğeni ve paylaşım alamadığı zaman özgüven eksikliği yaşadığı ortaya çıkarılmıştır. Yapılan deneyde; bir grup katılımcının paylaşımlarına, 48 saat süreyle ağlarındaki diğer kişilerin erişimi engellenmiştir. Hiç beğeni almadıklarını düşünen katılımcılarda depresiflik ve özgüven eksikliğinin ortaya çıktığı görülmüştür.
Selfie Akımından Çocukları Korumak için Tavsiyeler
Sosyal medyadaki selfie akımından çocukları korumak için öncelikle ailelerin çocuklarını büyütürken saygı, sevgi, takdir ve şefkat göstermesi gerekir. Çocuk bu şekilde kendisini değerli ve güvende hissetmelidir. Böyle olduğu zaman çekildiği selfie’nin kaç kişi tarafından beğenildiğini hayatının meselesi yapmayacaktır. Ailesinden aidiyet duygusunu kazanan gençte hangi grupta olduğunu ve akrabalarının kim olduğunu bilecektir. Bu şekilde de boşluğa düşmemiş olacaktır.
Çocuk-Ergen Psikiyatri Anabilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Fatih Hilmi Çetin’den yararlanılmıştır.
