18 Yeni Anayasa Maddesi yazımızda TBMM’de kabul edilen ve Cumhurbaşkanının onayıyla referanduma gönderilen 18 maddenin içeriğini yazdık. 16 Nisan 2017 tarihinde referandum olacaktır.
18 Yeni Anayasa Maddesi Paketi
Yargı yetkisinin, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağına dair hüküm değiştirilerek, “Bağımsız ve tarafsız” mahkemelerce kullanılacağı şeklinde değiştirilecektir.
TBMM’de bulunan milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarılacak.
Milletvekili seçilme yaşının 25’ten 18’e indirilmesi ve askerlikle ilişiği olanların milletvekili adaylığına başvuramamasını içeriyor.
Anayasanın “TBMM’nin Seçim Dönemi” başlıklı maddesi, “TBMM ve Cumhurbaşkanının Seçim Dönemi” olarak isimlendirilecek. Bununla birlikte TBMM seçimleri 4 yılda değil 5 yılda bir yapılacak. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilecek ayrıca Cumhurbaşkanı seçiminde birinci oylamada gerekli çoğunluğun sağlanamaması halinde, belirtilen usule göre ikinci oylama da seçilecek.
TBMM görevleri değiştiriliyor. TBMM’nin görevleri ve yetkileri, “kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletler arası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının 5’te 3 çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmeyi kapsıyor.”
TBMM yetkileri olan meclis araştırması, genel görüşme, meclis soruşturması ve yazılı bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanabilecek fakat gensoru denetleme yetkisinden çıkarılacak.
Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiğinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor. Seçilen kişi partiye bağlı olabilecektir.
Cumhurbaşkanına, devlet başkanı sıfatı getiriliyor. Devletin başı olan cumhurbaşkanına, yürütme yetkisi de veriliyor.
Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. TBMM , önergeyi en geç bir ay içinde görüşüp ve üye tam sayısının 5/3’nün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verecek.
Cumhurbaşkanı yardımcılığı diye bir makam geliyor. Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecektir.
TBMM, üye tam sayısının 5/3 çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verilebilecek. TBMM genel seçimi ile Cumhurbaşkanı seçimi birlikte yapılacak. Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte gerçekleştirilecektir. Cumhurbaşkanı bir kez daha aday olabilecektir.
Cumhurbaşkanı ülke için gerek gördüğü zaman tek başına Ohal ilan edebilecektir.
Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak. Ancak savaş halinde askerlerin görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilecek.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun adı, Hakimler ve Savcılar Kurulu şeklinde değişecek. Kurulun üye sayısı 13, daire sayısı 2 olacak. Kurula Adalet Bakanı başkanlık edecek ve Adalet Bakanlığı Müsteşarı da kurulun tabii üyesi olarak görev yapacak.
Kamu idareleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılacak.
Önerilen hükümet sistemine uyum için anayasanın farklı maddelerinde bulunan bazı ibareler değiştiriliyor ya da metinden çıkarılıyor.
TBMM’nin bir sonraki seçimi ve Cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde olacaktır.
Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesileceğine dair hükmün kaldırılması, değişikliğin yayımı tarihinde; mevcut anayasada Bakanlar Kurulu, sıkıyönetim, tasarı, kanun hükmünde kararname, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ibarelerinin kaldırılmasına dair değişiklikler de TBMM ve cumhurbaşkanı seçimleri sonucunda cumhurbaşkanının görevi başladığı tarihte yürürlüğe girecek.
18 Yeni Anayasa Maddesi.
Referandumda EVET diyorum.